O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Mirsaidov, T. M. Sobirjonov nazariy mexanika

Download 6,14 Mb. Pdf ko'rish
bet	65/177
Sana	20.05.2024
Hajmi	6,14 Mb.
	#245516

1 ... 61 62 63 64 65 66 67 68 ... 177

Bog'liq
Nazariy Mexanika darslik

To‘g‘ri chiziqli tekis harakat . Agar a = 0 va V = const boʻlsa, nuqtaning harakati tekis harakat

3.1.3.

Moddiy nuqta harakatining xususiy hollari.
Yuqorida aniqlangan natijalardan foydalanib, nuqta harakatining ba‘zi bir xususiy
hollarini ko‘rib chiqamiz.
1.
To‘g‘ri chiziqli harakat .
Agar nuqtaning trayektoriyasito‘g‘ri
chiziqdan iborat bo‘lsa, u holda harakat qonuni
x = x(t), yoki s = x(t). (3.36)
va
nuqtaning tezligi
V =
(3.37)
Geometriyadan ma’lumki, toʻgri chiziq-radiusi cheksizga teng boʻlgan aylananing
yoyi, ya’ni

=

bo‘ladi.
Shu sababli
0
ρ
v
2


n
a
bo‘ladi va nuqtaning to‘liq tezlanishi faqat urinma
tezlanishdan iborat bo‘ladi, ya‘ni
2
2
dt
s
d
dt
dv




a
a
.
(3.38)
Bunday harakatda tezlik vektori faqat moduli bo‘yicha o‘zgarishini e’tiborga
olsak, urinma tezlanish faqat tezlikning son qiymatini o‘zgarishini belgilar ekan
xolos.
a)
To‘g‘ri chiziqli tekis harakat .
Agar
a
= 0 va
V = const
boʻlsa,
nuqtaning harakati
tekis harakat
deb ataladi. U holda

117
V =

n i i n t e g r a l l a b ,

va tanish formulani hosil qilamiz:
s = s
0
+
V·t;
yoki
x=x
0
+Vt .
(3.39)
(3.39) tenglik-
toʻgri chiziqli tekis harakat qonuni
deb ataladi.
b)
To‘g‘ri chiziqli o ʻzgaruvcha n harakat .
Agar
a=
const
boʻlsa, nuqtaning harakati

Download 6,14 Mb.

1 ... 61 62 63 64 65 66 67 68 ... 177

Download 6,14 Mb.

Pdf ko'rish