121
Moddiy nuqta harakatining grafigini chizamiz: M(x,y) nuqtaning t =
sekunddagi oʻrnini topib,
x=4
;
tezliklar va
tezlanishlar masshtabi tanlab,
= 1;
=
= 1.
Tezliklar grafigini trayektoriyaga joylaymiz:
3.7-shakl.
Tezlanish grafigi esa quyidagicha boʻladi:
3.8-shakl.
3-masala.
s=0,2t
2
+0,3t qonun bo‘yicha egri chiziqli
harakat qilayotgan
nuqta t=3s da qanday to‘la tezlanishga ega bo‘ladi?
Shu paytda egrilik radiusi
=1,5m deb olinsin.
M
y
x
-4
-3
3
4
M
x
y
4
-4
-3
3
122
Yechish:
Moddiy nuqtaning tezligini topish uchun yoʻldan vaqt boʻyicha
hosila olinadi,
V =
= (0,2t
2
+ 0,3t )' = 0,4t + 0,3 . (1)
Urinma tezlanish tezlikdan vaqt boʻyicha olingan hosilaga teng:
(0,4t + 0,3 )
'
= 0,4 m/s
2
. (2)
Urinma
tezlanish esa
=
=
Umumiy tezlanish (3.34) formuladan aniqlanadi:
a =
4-masala:
(chet el adabiyotidan olingan [2] )
Ezilmaydigan narsalar bilan
toʻldirilgan qoplar balandligi 6 metrli qiyalikdan 12 m/sek gorizontal tezlik bilan
uchib chiqmoq-da (3.9-shakl). Havoning qarshiligini
hisobga olmay va qoplar
faqat ogʻirlik kuchi ta’sirida
harakat qiladi deb,
ularning gorizontan uchish
uzoqligi-R ni toping.
3.9-shakl.
