O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Mirsaidov, T. M. Sobirjonov nazariy mexanika




Download 6,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet76/177
Sana20.05.2024
Hajmi6,14 Mb.
#245516
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   177
Bog'liq
Nazariy Mexanika darslik

1-masala.
Val n=90 ayl/min burchakli tezlik bilan aylanma harakat 
qilmoqda. Shu valni aylantirayotgan yuritmani oʻchirib qoʻyilgandan keyin u 
sekinlanuvchan harakat qilib, t
1
=40 sek vaqt oʻtgandan keyin toʻxtaydi. Shu val 
oʻz oʻqi atrofida 40 sek vaqt ichida necha marta aylanganligi aniqlansin. 
Yechish.
Aylanma harakat tekis sekinlanuvchan harakat boʻlganligi uchun,
2
2
0
t
t





(1) 
 



0
t
. (2) 
Boshlangʻich burchakli tezlikni rad/s - lar orqali aniqlaymiz, yuritma 
oʻchirilguncha 
Val aylanishdan toʻxtaguncha t=t
1
sek vaqt oʻtib 

=0 boʻlgan. Ushbu 
qiymatlarni (a) formulaning ikkinchi tenglamasiga qoʻysak, 
0=3

+

t
1
bundan

= -3

/t
1
= - 

(1)
- formulaga qoʻyib,
= 3

120
= 60


136 
Demak, har aylanishi 2 boʻlsa, val 40 sekund davomida 30 marta aylanib, 
toʻxtar ekan. 
2-masala.
Radiusi R=0,6 m boʻlgan maxovik n=90 ayl/min tezlik bilan tekis 
aylanma harakat qilmoqda. Мaxovik gardishidagi nuqtaning tezlik va tezlanishi 
aniqlansin. 
Yechish.
Maxovikning gardishidagi tezlik 
V
=R

formula orqali hisoblanadi. 
Masalada, burchakli tezlik ayl/min -larda berilgan, shu sababli uni rad/s -larga 
aylantiramiz. U holda 

=

n/30=3

va
V
=R

3

5,7 m/s. 

=const boʻlgani uchun

=0 va 

a
=R

=0 boʻladi, shunga koʻra, 
2
2
2
n
s
m/ 
53,3
9
R
=
R
=





a
a
Nuqtaning tezlanish vektori M nuqtadan aylanish oʻqiga qarab yoʻnalgan 
boʻladi.

Download 6,14 Mb.
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   177




Download 6,14 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. M. Mirsaidov, T. M. Sobirjonov nazariy mexanika

Download 6,14 Mb.
Pdf ko'rish