Bog'liq F.F. Rajabov, N.S. Atadjanova, N.A. Irmuxamedova Raqamli
Darslarni tashkil etishga qo‘yiladigan talablar. Monitor ekrani
zararli elektromagnit nurlanishning yagona manbayi emas, monitorlarni
ishlab chiquvchilar ular bilan uzoq vaqtdan beri muvaffaqiyatli
kurashib kelmoqdalar. Qurilmaning yon va orqa devorlaridan zararli
nurlanishlarga kamroq e’tibor beriladi. Zamonaviy kompyuter
tizimlarida bu sohalar eng xavfi hisoblanadi.
Kompyuter monitoringizni orqasini odamlarga emas, balki xonaning
devoriga qaratib qo‘ying. Bir nechta kompyuterlari bo‘lgan kompyuter
laboratoriyalarida ish joylari markazni bo‘sh qoldirib, xonaning
chekkasida joylashgan bo‘lishi kerak. Bunday holda, har bir ish joyini
tashqi yorug‘lik manbalarining to‘g‘ridan to‘g‘ri aks ettirmasligi uchun
31
qo‘shimcha ravishda tekshirish kerak. Bir vaqtning o‘zida barcha
ishlar uchun bunga erishish odatda qiyin. Mumkin bo‘lgan yechim –
derazalardagi pardalardan foydalanish va umumiy hamda mahalliy
yoritishning sun’iy manbalarini o‘ylab joylashtirish lozim.
2.4-rasm. Sinfdagi kompyuterlarning joylashishi. (a – noto‘g‘ri, b – to‘g‘ri) Uzluksiz quvvat manbalari elektromagnit nurlanishining kuchli
manbalari hisoblanadi. Ular foydalanuvchi o‘rindiqlaridan imkon qadar
uzoqroqda joylashgan bo‘lishi kerak (2.4-rasm).
Mashg‘ulotlarni tashkil etishda ularning davomiyligi muhim
rol o‘ynaydi, unga psixofiziologik yuklamalar bog‘liq. Yuqori sinf
o‘quvchilari uchun kompyuter seansining davomiyligi 30 daqiqadan
oshmasligi kerak. Kichik sinf o‘quvchilari uchun – 20 daqiqa.
Informatika darsining qolgan qismi o‘qituvchi bilan muloqotga va
darsliklarni o‘rganishga bag‘ishlangan.
Kompyuter sinfarida qurilmalar yetishmasligi sababli ba’zan guruh
mashg‘ulotlari o‘tkazilib, bir ish joyida ikki-uch nafar talaba shug‘ullanadi.
Ushbu tashkiliy usul gigiyenik nuqtai nazardan qabul qilinishi mumkin
emas. Ba’zi talabalar monitorning yon tomoniga o‘tirishlariga to‘g‘ri
keladi, bu ko‘rish organlari va tayanch-harakat tizimiga salbiy ta’sir qiladi.
32
O‘quv jarayonida har bir talaba kompyuter bilan to‘g‘ri ishlash
usullarini egallash imkoniyatiga ega bo‘lishi uchun rejalashtirilishi
kerak.
