• Sezuvchanlik
  • O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti




    Download 6,82 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet27/176
    Sana17.05.2024
    Hajmi6,82 Mb.
    #239848
    1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   176
    Bog'liq
    F.F. Rajabov, N.S. Atadjanova, N.A. Irmuxamedova Raqamli

    2.4.4. Mikrofonlar
    Harakat prinsipi bo‘yicha mikrofonlar (2.18-rasm) ikki guruhga 
    bo‘linadi: elektrodinamik va kondensator.
    Ovoz tebranishlarini elektrga aylantirish uchun elektrodinamik 
    mikrofonlar, ovoz to‘lqinlari ta’sirida doimiy magnit maydonida 
    majburiy tebranishlarni hosil qiluvchi metall o‘tkazgichdagi induksiya 
    EHK (Elektr harakatlantiruvchi kuch) fenomenidan foydalanadi. 
    Ovoz to‘lqinining energiyasi diafragmani (membranani) doimiy 
    magnit tomonidan yaratilgan magnit maydonda bo‘lgan ovoz bobi 
    bilan birga tebranadi. Bunday holda, lasanda taxminan 0,3 0,5mV EHK 
    induktsiya qilinadi. Mexanik harakatlanuvchi tizimga qo‘shimcha 
    ravishda (diafragma, gofrirovka va ovozli lasan) mikrofon korpusi 
    ichidagi teshiklar, kanallar hajmlari bilan hosil qilingan murakkab 
    akustik tizimga ega. Mikrofonning dinamik tizimi yuqori sezuvchanlik, 
    kardioid pikap va keng chastota diapazonida bir xil chastotali javobni 
    ta’minlash uchun mo‘ljallangan.
    Elektrodinamik (g‘altakli) mikrofonlarning afzalliklari
    • yaxshi elektroakustik ishlash;
    • qurilishning soddaligi;
    • arzon;
    • quvvat manbayi yo‘qligi;
    • kichik vazn va o‘lchamlar.


    48
    Kondensatorli mikrofonlarda tovush qabul qiluvchi kap - 
    sula bo‘ lib, u tekis havo va kondensatordir. Uning elektrodidan biri 
    kapsulaning massiv asosdan yasalgan, ikkinchi elektrod esa yupqa 
    egiluvchan membranadir. Baza va membrana orasidagi masofa
    (havo bo‘shlig‘i) 20 – 30 mikron. Membrana juda yupqa oltin qatlami 
    bilan qoplangan maxsus 5 mikron plyonkadan qilingan.
    2.18-rasm. Kompyuter mikrofoni.
    Membrana tovush pardasi ta’sirida tebranadi. Bu holda 
    kondansatkichning sig‘imi, tovush to‘lqinining bosimiga mutanosib 
    ravishda o‘zgaradi.
    Ovoz signali zaif bo‘lib, mikrofon kuchaytirgichidan foydala nishni 
    talab qiladi. Kuchaytirgich bilan mikrofonni ulash kabelida yuzaga 
    keladigan shovqin va yo‘qotishlarni bartaraf qilish uchun mikrofon 
    korpusiga kuchaytirgichdan oldingi bosqich o‘rnatilgan.
    Kondenser mikrofonning bir turi elektret mikrofon bo‘lib, unda maxsus 
    plyonka membrana sifatida ishlatiladi, u ma’lum bir elektr zaryadiga ega. 
    Kondenser mikrofonlarining afzalliklari quyidagilardan iborat:
    • 
    yuqori sezuvchanlik;
    • 
    keng audio chastota diapazoni;
    • 
    yuqori ishonchlilik buzilishining past darajasi.
    Bularning barchasi ovozlar va asboblarni iliq va tabiiyroq ovoz 
    chiqarish imkonini beradi. Kengroq chastotalarni qayta ishlab chiqarish.


    49
    Kondenser mikrofonlarining kamchiliklari quyidagilardan iborat:
    • 
    iqlim sharoitlariga sezgirligi (ayniqsa namlik);
    • 
    alohida quvvat manbayiga ehtiyoj mavjudligi;
    • 
    konstruksiyaning murakkabligi;
    • 
    yuqori narxi.
    Quyida mikrofonlarning asosiy texnik xususiyatlari keltiriladi.
    Sezuvchanlik
    – bu, mikrofon chiqishidagi kuchlanishning unga 
    berilgan chastotada (odatda 1000 Hz) qo‘llaniladigan bosimga nisbati 
    bo‘lib, milliVolt paskallarda (mV / Pa) ifodalanadi. Qiymat qanchalik 
    baland bo‘lsa, mikrofonning sezgirligi shunchalik yuqori bo‘ladi. 
    Elektrodinamik mikrofonlar uchun sezgirlik 2 mV / Pa, kondensator 
    mikrofonlar uchun 10 – 40 mV / Pa.

    Download 6,82 Mb.
    1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   176




    Download 6,82 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

    Download 6,82 Mb.
    Pdf ko'rish