O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti




Download 6,82 Mb.
Pdf ko'rish
bet76/176
Sana17.05.2024
Hajmi6,82 Mb.
#239848
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   176
Bog'liq
F.F. Rajabov, N.S. Atadjanova, N.A. Irmuxamedova Raqamli

4.3. Oqimli multimedia
Oqimli multimedia 
(stream media) – bu, foydalanuvchi tomonidan 
oqimli eshittirish provayderidan doimiy ravishda qabul qilinadigan 
multimedia ma’lumotlaridir. Ushbu tushuncha telekommunikatsiyalar 
orqali tarqatiladigan ma’lumotlarga ham, dastlab oqimli (masalan, 
radio, televideniye) yoki oqimsiz eshittirish (masalan, kitoblar, video 
lentalar, audio CD) orqali tarqatilgan ma’lumotlarga ham tegishlidir.
Oqimli multimedia ham korxona ichida, ham sheriklar va mijozlar 
bilan o‘zaro aloqani ta’minlash uchun telekommunikatsiya vositalarini 
mukammallashtirib to‘ldiradi. U umuman biznes yuritishga, xususan, 
tor soha muammolarini hal qilishga qaratilgan axborot resurslariga 
kirishni ochib beradi. Uning har qanday ko‘rinishida – oldindan 
tayyorlangan audio va video materiallar shaklida ham, voqea joyidan 
jonli efir ko‘rinishida ham – bu texnologiya sizning korxonangizga 
katta foyda keltirishi mumkin.
Oqimli multimedia texnologiyasi birinchi marta 1990-yillarning 
o‘rtalarida paydo bo‘lgan va TrueSpeech, VDOnet va Progressive 
Networks (hozirda RealNetworks nomi bilan tanilgan) firmalarining 
mahsulotlari bilan namoyish etilgan.
Ularning birinchi mahsulotlari juda cheklangan imkoniyatlarga ega 
edi. Barcha etkazib beruvchilar orasida faqat VDOnet video oqimini 
taklif qildi, qolgan ikkitasi Internet orqali audio eshittirish uchun 
dasturiy ta’minot ishlab chiqish bilan shug‘ullangan. Texnologiyani 
rivojlantirishning ushbu bosqichidagi asosiy muammosi ko‘rsatilayotgan 
xizmatlarning past sifati edi.
Oqimli texnologiya jadal rivojlanmoqda. Bugungi kunda oqimli mul-
timedia dasturiy ta’minot sotuvchilari allaqachon HDV-ga o‘xshash tasvir 
sifatini oqilona oddiy mobil internet tarmog‘i bilan tarqatishga qodir. 
Natijada, an’anaviy veb-xizmatlardan foydalanuvchilar soni ortib bormoqda, 
oqimli multimedia orqali audio va video fayllarni ko‘rish keng tarqaldi.


134
Global va korporativ tarmoqlarning infratuzilmasi endi jonli 
translyatsiya multimedia oqimlari uchun talab qilinadigan talablarga 
juda mos keladi. Ishlab chiqarish intraneti yordamida endi muhim 
mijoz/server ilovalari ishlashiga zarar yetkazmasdan yuqori sifatli 
oqimni ta’minlash mumkin. Ammo multimedia oqimlarini Internet 
orqali uzatish hali ham idealdan uzoqdir. Past tezlikdagi kanallar va 
tarmoq “tiqilib qolishi” eshittirish sifatining sezilarli pasayishiga olib 
keladi. Biroq, mahsulot ishlab chiqaruvchilar va xizmat ko‘rsatuvchi 
provayderlar, hatto, katta auditoriyaga xizmat ko‘rsatsa ham, internet 
orqali uzatishning maqbul sifatini ta’minlaydigan ommaviy axborot 
vositalarini bo‘lish, keshlash va dastur qatlamida multicasting kabi bir 
qator texnologiyalarni allaqachon ishlab chiqdi va qo‘llayapti.
Oqim texnologiyasidan qaysi maqsadda foydalanmoqchi 
bo‘lishingizdan qat’iy nazar, uning ishlashining asosiy tamoyillarini 
tushunishingiz, qaysi mahsulotlaridan foydalanish yaxshiroq ekanligi, 
tarmoq kengligi va tarmoqni qanday optimallashtirish hamda 
tizimning joriy etilishi hamda ishlashini ushbu sohaga ixtisoslashgan 
mutaxassislarga topshirish vaqti kelganida to‘g‘ri qaror qabul qilish 
kerak. 
Oqimli multimedia texnologiyasining asosiy siri eshitiriladigan 
ma’lumotlarni bufferlashda yotadi. Kompyuteriga o‘rnatilgan dasturiy 
ta’minot media pleyeri serverga ulanadi va oqimni so‘raydi. Server 
pleyerga murojaat qilib, multimedia oqimini uzatishni boshlaydi. Pleyer 
esa o‘z navbatida, ma’lumotni bir necha soniya ichida buferlaydi, 
buning uchun mijoz kompyuterining qattiq diskidan(HDD yoki 
SSD) foydalanadi. Bunday bufferlash bilan tarmoq tiqilib qolishidan 
kelib chiqadigan qisqa muddatli oqim kechikishlari multimedia 
ma’lumotlarini ijro etish sifatiga sezilarli ta’sir ko‘rsatmaydi. Demak 
buffer qanchalik katta bo‘lsa, tarmoqdagi buzilishlarning uzatish 
sifatiga ta’siri shunchalik kam bo‘ladi.
Oqim serverlari tayyor media fayllarga uzluksiz kirishni ta’minlashga 
qodir. Ushbu rejim talab bo‘yicha audio yoki video ma’lumotlarni taqdim 
etish sifatida tasnifanadi. Joriy voqealar haqidagi ma’lumot to‘g‘ridan 
to‘g‘ri, kompyuterga ulangan mikrofon yoki videokamera yordamida 
uzatilishi mumkin, so‘ngra multimedia oqimi shaklida ma’lum bir 


135
auditoriyaga uzatilishi mumkin. Ushbu oqim rejimi 
Webcasting(Web 
tarqatish)
yoki 
Webcast
texnologiyasi deb ataladi.
Korporativ ichidagi Web-translyatsiya ko‘pincha interaktiv o‘zaro 
ta’sirlarning o‘ziga xos turlarini ta’minlaydigan boshqa imkoniyatlar 
bilan to‘ldiriladi. Misol uchun, siz real vaqt rejimida video oqimi orqali 
tasvir efirga uzatiladigan shaxsga savollarni uzatishni tashkil qilishingiz 
mumkin. Biroq, media-serverlardan jonli efirga taqlid qilish uchun 
ham foydalanish mumkin. Bunday holda, ular oldinroq saqlangan 
ma’lumotlarni voqea joyidan efirga uzatadilar. Ushbu yondashuv ushbu 
saytga qiziqishni oshiradi va yangi tomoshabinlarni jalb qiladi.

Download 6,82 Mb.
1   ...   72   73   74   75   76   77   78   79   ...   176




Download 6,82 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Download 6,82 Mb.
Pdf ko'rish