|
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat instituti
Pdf ko'rish
|
| bet | 150/251 | | Sana | 07.06.2024 | | Hajmi | 7,63 Mb. | | #261339 |
Bog'liq biologiya majmuaT.Bovyeri,
AQShda
U.Setton
o‘z
tajribalari orqali tasdiqladilar, ya’ni ular irsiy omilllarni gametalaiga tarqalishi haqidagi
Mendel mulohazalari bilan meyoz bo‘linishda gomologik xromosomalarning gametalarga
tarqalishi o‘rtasida aynan o‘xshashlik borligini ta’kidladilar va gametalar soflik farazini
to‘g‘riligini sitologiya fani dalillari asosida isbotladilar.
Poliduragay chatishtirish
Uch, to‘rt va undan ko‘p turg‘un belgilari bilan tafovut qiladigan formallarni
chatishishidan hosil bo‘lgan organizmlar
poliduragay
deb nomlanadi. Masalan,
no‘xatning doni sariq, tekis, gultoji bargi qizil bo’lgan navi doni yashil, burishgan,
gultojibargi oq rangda bo‘lgan navi bilan chatishtirilsa F
1
duragaylarning doni sariq,
sirti tekis, gultojibaiglari qizil rangda bo‘ladi. Don rangini ifoda qiluvchi allellarni
A-a
, shaklini ifodalaydigan allellarni
B-b
, gultojibargining rangini
C-c
deb belgilansa, u
holda chatishtirishdan olingan duragay o‘simligininggenotipi
AaBbCc
, retsessiv belgili
o‘simlikning genotipi
aabbcc
holatda bo‘ladi. Agar F
1
duragaylarni no‘xatning doni
yashil, usti burishgan va gultojibargi oq bo‘lgan o‘simlik bilan qayta chatishtirilsa
va olingan duragayllarni fenotip jihatdan tahlil qilinsa, u holda F
b
duragay 8 xil gameta
hosil qiladi. Bular quyidagilardan iborat: ABC, ABc, AbC, Abc, aBC, aBc, abC,
abc. Ularni retsessiv formali o‘simlik bilan chatishtirilsa AaBbCc, AaBbcc, AabbCc,
Aabbcc, aaBbCc. aaBbcc, aabbCc, aabbcc genotipli o‘simliklar olinadi.
Ularning fenotiplari quyidagicha: sariq, tekis, qizil; sariq, tekis, oq; sariq,
burishgan, qizil; sariq, burishgan, oq; yashil,tekis,qizil; yashil, tekis, oq; yashil,
burishgan, qizil; yashil, burishgan, oq bo‘ladi va ular 1:1:1:1:1:1:1:1 nisbatda xilma-
xillik beradi. Olingan natijani tubandagicha izohlaymiz:
|
| |
