qismini o‘tish va tuzilishida bir qancha yangi hosilalar paydo bo‘lishi bilan bog‘liq bir qancha
morfologik va fiziologik o‘zgarishlar ro‘y beradi.
Organizmlarning o‘sishi va rivojlanishi bir biriga chambarchas bog‘liq.O‘simliklarning normal
yashash sharoitida o‘sish va rivojlanish jarayonlari bir vaqtda o‘tadi. O‘simlik o‘lchamining
kattalashuvidan va yangi organlar paydo bo‘lishidan keyin ular ontogenezining g‘unchalash, gullash,
meva tugish fazalarini o‘tishi kerak. Zarur sharoit bo‘lmaganda esa o‘simlik shiddat bilan o‘sishi, ammo
sekin rivojlanishi yoki aksincha tez rivojlanib, sekin o‘sishi mumkin. Masalan, yorug‘lik rejimi normal
bo‘lmasa, o‘simlik novdalari kuchli o‘sadi, ammo gullamaydi va meva tugmaydi yoki dastlabki issiqlik
rejimi biroz o‘zgarsa, o‘simlik tez rivojlanadi, gullaydi va meva tugadi, ammo sekin o‘sadi. O‘sish va
rivojlanish jarayonlari o‘rtasida aniq chegara yo‘q. Ba’zan o‘simlik faqat o‘sayotgandek tuyo’ladi,
ammo bu davrda unda chuqur ichki o‘zgarishlar ham bo‘lib, u yangi rivojlanish fazasiga o‘tishga
tayyorlanayotgan bo‘ladi.
Yuqori o‘simliklar ontogenezida, odatda o‘sish va rivojlanishning besh bosqichi yoki fazasi:
murtaklik,
ya’ni boshlang‘ich (dastlabki) yoshlik,
yetilish, ko‘payish va qarish
fazalari farq qilinadi.
Gulli o‘simliklarda murtaklik bosqichi urug‘ murtagining ichki rivojlanish davrini o‘z ichiga
oladi, bu davr tuxum hujayraning urug‘lanishidan boshlanib, murtakning unib chiqishigacha
davom etadi.
Yuvenil
- (yoshlik) bosqichi urug‘ murtagining unishidan boshlab o‘simlikda generativ organlar
boshlang‘ichi paydo bo‘lgunigacha o‘tgan davrdir. Bu davrda o‘simlikda asosiy vegetativ organlar poya,
barg, ildizlar shakllanadi va avlodlar shakliga xos morfologik belgilar hosil bo‘ladi.
