II-bob. Boshqaruv tamoyillarining shakllanishi chuqur tarixiy ildiziga ega




Download 370,75 Kb.
Pdf ko'rish
bet5/16
Sana12.01.2024
Hajmi370,75 Kb.
#135611
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16
II-bob. Boshqaruv tamoyillarining shakllanishi chuqur tarixiy ildiziga ega 
2.1. Aleksander Makedonskiy boshqaruv tamoyillari 
Aleksander Makedonskiy 20 yoshida qirol bo’lgan buyuk shaxs hisoblanadi. 
U 12 yil istelochilik yurishlarini olib borib, 1000 milni bosib o’tadi va 70 ta 
urushda qatnashib hammasini g’alaba bilan yakunlaydi. U o’sha davrda Misrdan 
Hindistongacha bo’lgan hamma yerni zabt etadi. Bu taxminan Yevro-Osiyo 
materigining yarmiga to’g’ri keladi. Aleksander 32 yil hayot kechirgan bo’lsada, 
shu qisqa muddat davomida juda ko’p ishlarni amalga oshiradi. Yetakchilik 
qobilyatiga ega bo’lmagan shxs bunday muvofaqiyatlarga erisha olmaydi. U 
tarixda Buyuk Aleksander deya nom qoldiradi. Buyuk Aleksander o’z davrida 
qo’shinni quyidagi tamoyillar asosida boshqargan: 
1. Aniq qo’yilgan maqsad. Aleksander shoxona hayot tarzini xush ko’rmas edi.
U qiyinchiliklarni yengib o’tishga qiziqardi. U otasi Makedoniya qiroli Filipning 
muvofaqiyatli yurishlari haqida eshitganda, U unga qo’shimcha boylik va kuch 
qudrat meros bo’lib o’tishidan hursand bo’lmagan. Buning o’rniga u o’zi uchun 
dunyoni zabt etishi uchun ozroq davlat va o’lkalar qolganligi haqida qayg’urgan.
U o’zi qo’ygan maqsad sari hammani yo’naltirdi va dunyoni yarmini zabt etdi. 
2. O’z odamlariga nisbatan g’amxo’rlik. Aleksander Osiyoni zabt etishga yo’lga 
chiqqanda, u 30 mingdan 43 ming o’rtasidagi piyoda qo’shinga va 3 mingdan 4 
ming o’rtasidagi otliq qo’shinga ega edi. U yurtini tark etayotib u bilan birga 
askarlar oilasi uchun juda kata mablag’ ajratadi va yurishlarni boshlaydi. Shu 
orqali u o’z askarlari hurmat etiborinini qozonadi. 
3. Ruhlantirish va mativatsiya. To’rt yuz mil boshib o’tgach, Qirol Doro 
qo’shinlariga qarshi 12 kun to’xtovsiz jangda, Aleksander va uning qo’shinlari 
chanqoqdan sillasi quriydi. Uzoq masofada joylashgan daryodan bazi jangchilar bir 
necha meshda suv olib keladilari. Shuinda ulardan biri dubulg’ada to’ldirib 
Aleksanderga suv uzatganda dubulg’adagi suvni qaytarib berib boshqa askar 


qo’liga tutkazadi, hatto uni o’zi suvsizlikdan azob chekayotgan bo’lsada. Buni 
ko’rgan jangchilar yanada chidam bilan jangga otlanadilar. 
4. Yangilikka intilish. Aleksander ko’plab changlarda qatnashgan bo’lsa, u zabt 
etgan davlatlarning ilm-fan yutuqalaridan keng foydalangan va o’z armiyasini 
o’sha davrda zamonaviy qurol yaroqlar bilan qurollantirgan va bundan tashqari 
yangiliklar yaratish uchun juda kata mablag’ ajratgan. 
5. Pog’onama-pog’onalik. Aleksander ulkan armiyaga ega bo’lgan va o’z 
armiyasida pog’onama-pog’ona boshqarish usulini Korey etgan. Shu tariqa 
armiyasida yuqori tartib inizomga erishgan. 
6. Tashabbuskorlik. Aleksanderning armiyasi fors qiroli Doroning qo’shini bilan 
to’qnash kelganda, olov va turli hil shovqinlar bilan Aleksander qo’shinini 
qo’rqitishga urinadi. Shunda uning generallaridan bir ularga kech tushganda hujum 
qilishini taklif etadi. Ammo u bu taklifni rad etib, birinchilardan bo’lib o’z 
tashabbusuni ko’rsatadi va o’z tashabbusini ko’rsatadi. 
7. Mehnatga yarasha taqdirlash. Bir kuni Aleksander boyliklarini malum bir 
qismini olib ketayotgan ulovga ko’zi tushadi. Shunda ulovdagi askar ulovdagi 
hazinani ulovga emas balki o’z telkasiga ortib ketayotgan edi. Shunda u askardan 
nega bunday qilayotganini so’raydi. Askar holdan toyganini va boshqa 
yuraolmasligini aytadi. Aleksander esa unga yo’ldan to’xtamaslikni va manzilga 
kelganda o’zi olib kelgan hazinani o’ziga olishligini aytadi. 
Aleksander Makedonskiy shu tariqa yuqirorida sanab o’tilgan tamiyillar 
bo’yicha o’z armiyasini boshqargan. 

Download 370,75 Kb.
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   16




Download 370,75 Kb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



II-bob. Boshqaruv tamoyillarining shakllanishi chuqur tarixiy ildiziga ega

Download 370,75 Kb.
Pdf ko'rish