Maks Veber tamoyillari (1864-1920).
1.
Aniq mehnat taqsimoti, yuqori malakali mutahassislar shakllanishiga olib
keladi.
2.
Boshqarishning ierarhiya darajasi, bunda pastki daraja yuqoridan nazorat
qilinadi va unga boysunadi.
3.
Vazifalarni sozlash va bir hil vazifalarni bajarishni ta'minlaydigan
umumrasmiy qoida va standartlar o’zaro bog’liq umumiy tizimining mavjudligi.
4.
Sub'ektiv hatolar samaradorligini pastlatuvchi rasmiy shahslarning rasmiy
mustaqilligini kamaytirish.
5.
Ishchini malaka talabi asosida ishga yollash.
2.4 Bil Geytsning boshqaruv tamoyillari.
Bil Geyts o’z faoliyatini 20 yoshida boshlagan va shu davrda “Microsoft”
korparatsiyasiga asos solgan. U 30 yoshida dunyodagi eng yosh milyarder, 39
yoshida esa dunyodagi eng boy odamga aylandi. Bil Geyts hammamiz singari
odam, shunday bo’lsada uning qobilyati va tinimsiz mehnati uni “Microsoft”ga
asos solishi va hozirgi kunda erishgan mavqeyiga sabab bo’ldi. Yillar davomida
“Microsoft” o’z mavqeyini yo’qotmay kelishi uning boshqaruvi to’g’ri yo’lga
qo’yilganligini ko’rsatadi. Bil Geyts “Microsoft”ni quyidagi tamoyillar orqali
samarali boshqarmoqda:
1. Mehnat taqsimoti. “Microsoft”da har bir hodim o’z qobilyatiga qarab o’rin
egallagan va ularning har biriga va shu qobiliyatga asoslanib ularning har
biriga malum vazifalar yuklatilgan.
2. Eng qobiliyatli ishchilar. Bil Geyts dunyodagi eng qobiliyatli aqlli
insonlarni ishga yonlaydi. Uning fikricha aqlli hodimlar – bu eng zo’r
muvofaqqiyatga erishish vositasidir.
3. Tavakkalchilik. Bil Geyts fikricha har doim ham vujudga keladigan
vaziyatlarni 100 % lik aniqlik bilan baholab bo’lmaydi va muvofaqiyatga
erishish uchun qo’rqmasdan, dadil, ishonch bilan qadam tashlash lozim.
4. Hatolardan o’rganish. U shunday o’ylaydi “Agar sen tavakkal qilsang
mag’lubiyatga uchrashing mumkin, agar tavakkal qilmaydigan bo’lsang,
muvofaqiyat qozanaolmasliging mumkin” – tavakkalchilikda mag’lubiyatga
uchrash, bu seni boshqaruvda qayerda hato qilganingni va bu hatoni
kelajakda takrorlamaslikka o’rgatadi.
5. Yuqori sifat. Bil Geyts aytishicha “Eng muhim narsa bu natija”. Natijaning
yaxshi yoki yomon bo’lishi bu sifatga bog’liq, agar boshqaruv eng sifatli
mahsulot yaratishga qaratilgan bo’lsa, bu boshqaruvga to’g’ri yondashuvdir.
6. Tejamkorlik. Bil Geytsning maqsadi eng kam pulsarflab yuqori foydaga
erishishdir.
7. Malakali menejerlar. “Menejerlar shunday shaxslarki ular eng oqilona
qaror chiqaradiganlardir” Bil Geyts shunday deb takidlaydi va boshqaruvni
to’g’ri yo’lga qo’yishda malakali menejerlarga tayanadi.
8. Intizom. Bil Geyts hamma ishchilarni berilgan topshiriqni o’z vaqtida
bajarayotganini doimo nazorat qilib turadi. Kerak bo’lsa ularni taqdorlaydi,
kerak bo’lsa ularni jazolaydi.
9. Rag’batlantirish. Har qanday mehnat rag’batlantirilishi lozim deb
hisoblaydigan Geyts hodimlarini doimo mehnatlariga qarab taqdirlab keladi.
10. Kuzatish va qayta aloqalar. Bil Geyts korparatsiyada bo’ladigan har bir
jarayonni kuzatadi. Agar hammasi o’z o’rnida bo’lsa jarayonga hech qachon
aralashmaydi. Agar aksi bo’lsa ular bilan aloqalarga kirishib mavjud havf
yoki muammoni birgalikda yechishga urinadi.
11. Sog’lom ishchi muhit. Bil Geyts qachonki ishlab chiqarish korxonasi yoki
formalarida nizo va stresslardan holi muhit yaratilmas ekan, hech qachon
o’ta sifatli mahsulotga erishib bo’lmaydi. Korxona ichki muhitini shunday
tashkil etish kerakki, hamma birgalikda bir tomonga qarab harakatlansin deb
takidlaydi.
12. Eng a’lo va qulay shart sharoitlar. Bil Geyts ishchi muhitni shunday tashkil
etish kerakki, ular ish joylarida huddi o’zlarini uyda ishlayotgandek his
qilish kerak. Ish joyiga har qanday hodim ehtiyoj sezishi mumkin bo’lgan
qulayliklar mavjud bo’lishi lozim. Ular qanchalik qulay sharoitda harakat
qilsalar shunchalik o’z vazifalarini yaxshi ado etadilar deb o’z fikrini bayon
etadi.
Bil Geyts korparatsiyani boshqarishda yuqorida sanab o’tilgan tamoyillarga
asoslanib boshqaruvni tashkil etadi.
|
