203
uchun shaxsiy javobgar bo’ladi. Xo’jalik huquqi nuqtai-nazaridan yakka tartibdagi
tadbirkorlik huquqiy shaxs hisoblanmaydi, shu sababli uning egasi cheklanmagan
mas’uliyatga ega bo’lib, faqat fuqarolardan olinadigan daromad solig’ini to’laydi. Bu
odatda kichik magazin, xizmat ko’rsatish sohasidagi korxonalar, dehqon xo’jaliklari,
shuningdek, huquqshunos, vrach, advokat kabi turli malakali mutaxassislar xizmati
ko’rinishida tashkil qilingan tadbirkorlikdir.
Tabdirkorlik faoliyatini amalga oshirishning muhim shakllaridan biri
aktsiyadorlik jamiyatlaridir.
Aktsiyadorlik
jamiyati
–
kapitali
qimmatli
qog’oz
shaklida
rasmiylashtirilgan turli omonatchilarning pul mablag’laridan tarkib topuvchi
korxona.
Yirik ishlarni amalga oshirib, katta foyda olish maqsadida bir necha tadbirkorlar
o’zlarining moddiy (ishlab chiqarish vositalari) va pul mablag’larini birlashtirib ittifoq
(jamiyat) tuzadilar. Ular iqtisodiy adabiyotlarda aktsiyadorlik jamiyati deb yuritiladi.
Aktsiyadorlik jamiyatining dastlabki kapitali ichki manba – ta’sischilar kapitali
hamda tashqi manba – aktsiyalarni sotish orqali jalb etilgan kapitaldan iborat bo’ladi.
Shunga ko’ra, aktsiya chiqarish va uni erkin joylashtirish aktsiyadorlik
munosabatlarning muhim tomonlaridan birini tashkil qiladi.
Aktsiyadorlik jamiyati ochiq va yopiq ko’rinishda bo’ladi.