45
molekulalrdan tashkil topgan bo`lsin; uchinchidan, gaz molekulalarining
o`lchami ular orasidagi masofaga nisbatan juda kichik bo`lsin (bunday sharoitda
molekulalar betartib harakati natijasida bir–biri bilan deyarli toqnashmaydi); va
nihoyat, to`rtinchidan, har bir molekulaning harakati N`yuton mehanikasi
qonuniga bo`ysunadi va molekulalarning idish devoriga urilib qaytganda hech
qanday energiya yo`qotmaydi.
MKN ning asosiy tenglamasi
2
3
1
ϑ
nm
p
=
(61)
yoki
2
3
2
2
ϑ
m
n
p
=
(62)
Bunda
k
E
m
=
2
2
ϑ
bitta molekulaning ilgarilanma harakat kinetik
energiyasining o`rtacha qiymati. Shuning uchun tenglamani kinetik energiya
orqali quyidagicha yozish mumkin:
k
E
n
p
3
2
=
Bu molekuljar–kinetik nazarijaning asosii tenglamasi bo`lib, undan gaz
bosimi hajm birligidagi molekulalar kinetik energiyasining o`rtacha qiimatiga
to`gri mutanosib ekani kelib chiqadi.
Shunday qilib, gazning bosimi hajm birligidagi gaz molekulalarining
o`rtacha kinetik energiyasining uchdan ikki qismiga teng.
