• 1.Fizika fani. Fizikaviy tadqiqot usullari, gipoteza, nazariya, am аliyot.
    		•

    O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik–iqtisodiyot instituti fizika kafedrasi fizika fanidan ma’ruzalar matni




    Download 389.37 Kb.
    bet2/86
    Sana22.12.2023
    Hajmi389.37 Kb.
    #126669
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   86
    Bog'liq
    O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi q-fayllar.org
    01 FOZILOV AKMALJONni YURIDIK PSIXOLOGIYA, Kondensatorning aperiodik chegaraviy aperiodik va tebranma zaryadsizlanishi, elektronika-va-sxemalar-fanini-raqamli-texnologiyalar-asosida-o-qitish-metodikasi, 1. Bolalar uchu-WPS Office, Google for Education, Xurramov Og’abek 3mahsulot sifati, avtomobil yollarini yol poyini qurish, Harakat xavfsizligini tashkil etish asoslari. Yo’l harakatining , Magistrlik Dissertatsiyasi SoataliyevR.R.., 1.STEAM.M.Abjalova, Slayd one, Hisoblash texnikasi rivojlanish tarixi va avlodlari fayllar org, Mavzu Iqtisodiyot nazariyasi faniga kirish-muhaz.org, Mavzu ilmiy uslub va uning xususiyatlari
    1–MA'RUZA 
    FIZIKA FANI hAqIDA 

    Reja: 
    1.Fizika fani. Fizikaviy tadqiqot usullari, gipoteza, nazariya, amaliyot.

    2.Fizika fanining boshqa fanlar bilan aloqasi. Fizika va texnika.


    3.Fizikaviy kattaliklar va ularning 

    о‘lchov birligi. Fizikaviy birliklarning


    xalqaro sistemasi. 


    1.Fizika fani. Fizikaviy tadqiqot usullari, gipoteza, nazariya, 

    am

    аliyot. Fizika grekcha «Physis» sо‘zidan olingan bо‘lib, tabiat maonosini
    bildiradi. Fizika fani boshqa fanlar kabi bizni 
    о‘rab olgan moddiy dunyoni–
    materiyaning obyektiv xossalarini 
    о‘rganadi.
    Materiya tushunchasi oboyektiv reallikni ifodalaydigan falsafiy 

    kategoriya b


    о‘lib, bu obyektiv reallikni inson о‘z sezgilari bilan idrok qiladi, 
    undan nusxa oladi va aks ettiradi. Materiya bizni sezgi organlarimizga bog‘liq
    b
    о‘lmagan holda yashaydi.

    Materiya ikki k


    о‘rinishda–modda (elementar zarralar–elektron, proton,
    neytron v. b., atom va molekulalar, ionlar, fizik jismlar) va fizik maydonlar 
    (gravitatsion, kuchli, kuchsiz, elektronmagnit) shaklida b
    о‘ladi.
    Fizika materiya harakatining eng umumiy k

    о‘rinishlarini va ularni bir–


    biriga aylanishlarini 
    о‘rganadi. Masalan, Yer va osmon jismlarining xammasi
    ximiyaviy jixatdan sodda yoki murakkabligidan qatoiy nazar fizika kashf qilgan 
    butun dunyo tortishish qonuniga b
    о‘ysunadi. ‘amma tabiatda bо‘ladigan 
    jarayonlar fizika aniqlagan qonunga
    −energiyaning saqlanish qonuniga 
    b
    о‘ysunadi.

    Fizika barcha tabiat fanlarining muvaffaqiyatli rivojlanishi uchun zarur 


    b
    о‘lgan tadqiqot uslublarini ishlab chiqadi va zarur asboblar yaratishga imkon 

    beradi. Masalan, mikroskopning biologiya fani taraqqiyotidagi, spektral


    analizning kimyodagi, rentgen analizning tibbiyot taraqqiyotidagi, teleskopning 
    astronomiyadagi ahamiyati kattadir.
    Stoletovni fotoeffekt hodisasi ustida olib borgan ishlari hozirgi zamon 

    televideniyasi va avtomatikasining taraqqiyotida keng q


    о‘llanilmokda. Fizika 
    fanining qishloq x
    о‘jaligi mahsulotlari ishlab chiqarishdagi roli ham kattadir. 
    1778 yili Komov "Dehqonchilik haqida" degan kitobida shunday deb yozgandi:
    "Dehqonchilik deyarli boshqa fanlar qatori butun fizika bilan chambarchas 
    bog‘liqdir, uning
    о‘zi ham amaliy fizikaning bir qismidir". Qishloq xо‘jalik 
    о‘simliklarining hayot faoliyati jarayonlari о‘simlik rivojlanayotgan muhitning
    fizik sharoitlariga: yorug‘lik, issiqlik, temperatura, namlik, bosim va h.k. larga 
    bog‘liq b
    о‘ladi. Bu sharoitlarni о‘rganish fizikaning vazifalaridan biri 
    hisoblanadi.


    Fizik qonunlar tajribalardan olingan ma’lumotlarni umumlashtirish 
    natijasida topiladi. Fizik qonunlar fizik hodisalar orasidagi obyektiv ichki
    bog‘lanishni va fizik kattaliklar orasidagi real munosabatlarni ifodalaydi.

    5


    Tabiatdagi mavjud jismlarning vaziyatini, xususiyatlarini va harakatlarini
    о‘rganishda hamda ular bilan bog‘liq bо‘lgan jarayonlarni tasvirlashda qо‘yilgan 
    maqsadning mohiyatiga k
    о‘ra fizikada har xil soddalashtirilgan о‘xshatmalardan 
    (modellardan) foydalaniladi, ya’ni mavjud obyektlarni ularning ideallashgan
    nusxasi–modeli bilan almashtiriladi. Shu maqsadda fizikaning mexanika 
    b
    о‘limida moddiy nuqta, mutlaq nuqta (absolyut) qattiq jism, uzluksiz (yaxlit) 

    muhit deb ataladigan mexanikaviy


    о‘xshatmalardan (modellardan) 
    foydalaniladi.


    О‘rganilayotgan sharoitda geometrik о‘lchamlari va shakli hisobga 



    Download 389.37 Kb.
    1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   86




    Download 389.37 Kb.
    Bosh sahifa
    Aloqalar
        Bosh sahifa
    Dərs
    Mühazirə
    Qaydalar
    Referat
    Xülasə
    Yazı


    O’zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik–iqtisodiyot instituti fizika kafedrasi fizika fanidan ma’ruzalar matni

    Download 389.37 Kb.