O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti




Download 4.54 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/211
Sana15.04.2022
Hajmi4.54 Mb.
#19780
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   211
Bog'liq
-Raqamli iqtisodiyot asoslari дарслик
ПФ-5953 02.03.2020, английский, 944 23.11.2019, Axborot xavfsizligini ta`minlash masalalari, O’quv ishlar bo’yicha direktor o’rinbosari Sh. Xaydarov “ ” 2022, Tashqi sarlavha, 613-Текст статьи-2549-1-10-20210429, Axborot, 15-amaliy, Ta\'lim metodlari, amaliy-dasturlar-paketi-kursini-o-qitishda-innovatsion-texnologiyalar, 1, 633ad666ada23, cybr
Kognitiv texnologiya 
Kognitiv texnologiyalar deganda bilim, tajriba, aloqa va 
qarorlarni ishlab chiqish uchun va faollashtirish uchun aqlli tizim-
larni ratsionalizatsiya 
qilish va 
shakllantirish uchun 
keng 
ko‘lamdagi texnologiyalar tushuniladi. 
Kognitiv texnologiyalar tabiiy va sun’iy intellektual tizim-
larning tashkil etilishi va ishlash tamoyillarini ishlab chiqadi va 
amalga oshiradi. Ular matematik usullar, algoritmlar va komp-
yuter texnologiyalar majmuasi bo‘libaqlli dasturiy-apparat tiz-
imlarni yaratadi, tabiiy tilni, shaklini aniqla oladi, tizimlarni dina-
mik organish, gipotezalarni tuzish, baholash va boshqa masala-
larni hal etadi. 
Kognitiv texnologiyalarning mohiyati - odam olingan 
ma’lumotni qanday qabul qilishi va ishlov berishni, qaysi 
shakllarni (kognitiv sxemalar)ni yarata olishini topishdan iborat. 
Kognitiv texnologiyalar anglashdan farq qiladi, chunki an-
glash yangi axborot muhitida yuzaga keladi. Bu nafaqat odamlar, 
tabiat, texnologiya, kitoblar, balki kompyuterlar va tarmoqlar 
(ijtimoiy va kompyuter). 
Ushbu texnologiyalarni rivojlantirishning eng istiqbolli 
yo‘nalishlari quyidagilar: 


37 

inson qobiliyatini, shu jumladan aqlni, xotirani rivojlan-
tirish uchun mo‘ljallangan kognitiv dorilar; 

kognitiv yordamchilar – turli vaziyatlarda moslashuvchan 
qo‘llab-quvvatlash tizimlari (kirishni boshqarish, avtopilot); 

"miya - kompyuter" shaklidagi virtual interfeyslar – intui-
tiv, kompyuter tizimlarini boshqarish uchun hamma uchun ochiq. 
Institute of Development Studies (IDS) ning baholari boyicha 
yaqin yillarda kognitiv texnologiyalar jahon bozori har yili 55% 
o‘rtacha o‘sadi va XXI asrning 20-chi yillarda $ 31,3 milliardga 
yetadi. 
Bundan tashqari, bozorning 40% dan ko‘prog‘ini dasturiy 
ta’minot egallaydi: matnlarni va boshqa materiallarni tahlil qilish 
uchun ilovalar, qidirish, mashinani o‘rganish, toifalashtirish, gi-
poteza (faraz) ni yaratish, navigatsiya (yo‘l qursatish), shuning-
dek, aqlli dasturlarni ishlab chiqishga mo‘ljallangan bilim platfor-
malari.
Kognitiv tizimlarning global xaridlarining qariyb 20 foi-
zi bank sektoriga to‘g‘ri keladi. Banklarda bu tizimlar firibgarlikni 
aniqlash, tahlil qilish va tahdidlarni avtomatlashtirish, shuning-
dek, tavsiyalar berish uchun ishlatiladi. Xarid qilish bo‘yicha 
ikkinchi va uchinchi o‘rinlarni savdo tashkil etadi, bu erda kog-
nitiv tizimlar mijozlarga xizmat ko‘rsatish, savdo va sog‘liqni 
saqlashning avtomatlashtirilgan agentlari ishini ta’minlaydi, bu 
yerda diagnostika va davolash tizimlarida qo‘llaniladi. 

Download 4.54 Mb.
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   211




Download 4.54 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Download 4.54 Mb.
Pdf ko'rish