• Yusupova O. Tilshunoslik va tabiiy fanlar. O„quv qo„llanma.
  • 2021-yil 30 noyabrdagi 5-bayonnoma qarori bilan nashrga tavsiya etilgan. ISBN 978-9943-6645-5-5
  • O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta„lim vazirligi samarqand davlat universiteti




    Download 1,52 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet1/64
    Sana23.11.2023
    Hajmi1,52 Mb.
    #104038
      1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   64



    O„ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA 
     O„RTA MAXSUS TA„LIM VAZIRLIGI 
     
    SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI 
    Yusupova Orziboni Sunnatovna
     
     
    TILSHUNOSLIK VA TABIIY 
    FANLAR 
    (O‗quv qo‗llanma) 
     
    Samarqand – 2021 



    UO‗K: 494.3:01 
    KBK : 81.3 Уз 
    Yu 91 
    Yusupova O. Tilshunoslik va tabiiy fanlar. O„quv qo„llanma. – 
    Samarqand: SamDU nashri, 2021. – 180 b. 
     
    Mazkur o„quv qo„llanmada “Tilshunoslik va tabiiy fanlar” fanini
    o„zlashtirish uchun zarur bo„lgan asosiy mavzular berilgan bo„lib, 
    bu tilshunoslikning boshqa fanlar bilan mUunosabati, fanlarning 
    integratsiyalashuvi natijasida shakllangan tutash sohalar haqida 
    talabalarning 
    tasavvurini 
    kengaytirishga, 
    dastlabki 
    bilimlarini 
    rivojlantirish va chuqurlashtirishga, qo„shimcha ma‟lumotlar bilan 
    ta‟minlashga mo„ljallangan.
    Oo„llanmadan 
    filologiya 
    ta‟lim 
    yo„nalishi 
    talabalari, 
    magistrantlar, tadqiqotchilar hamda ushbu fandan dars o„tuvchi prof-
    o„qituvchilar va boshqa qiziquvchilar foydalanishi mumkin. 
     
    Mas‟ul muharrir: filologiya fanlari doktori,
    professor Suyun Karimov 
    Taqrizchilar:
    filologiya fanlari doktori,
    prof. Dilbar O„rinboyeva 
    filologiya fanlari doktori,
    prof.Azamat Pardayev 
    Ushbu o‘quv qo‘llanma Samarqand davlat universiteti Kengashining 
    2021-yil 30 noyabrdagi 5-bayonnoma qarori bilan nashrga tavsiya etilgan. 
    ISBN 978-9943-6645-5-5 
     

    Samarqand davlat universiteti, 2021.
     



     
    Kirish 
    XXI asr jahon tilshunosligida tilshunoslikning boshqa fanlar bilan 
    integratsiyalashuvi 
    natijasida 
    shakllangan 
    sotsiolingvistika, 
    antropolingvistika, etnolingvistika, psixolingvistika, neyrolingvistika, 
    kompyuter lingvistikasi, areal lingvistika, onomastika, kognitiv 
    tilshunoslik kabi qator sohalar rivojlanmoqda, yangidan yangi 
    nazariyalar, yo‗nalishlar shakllanmoqda. Ushbu yo‗nalishlar bo‗yicha 
    o‗zbek tilshunosligida ham qator tadqiqotlar olib borilib, tilimizning 
    boyligi, kuch-qudrati, ifoda imkoniyatlari, o‗ziga xos jihatlari, qirralari 
    har tomonlama ochib berilmoqda. Mamlakatimizda O‗zbekiston 
    Respublikasining Prezidenti Sh. Mirziyoyevning sa‘y-harakatlari bilan 
    ona tilimiz rivoji, taraqqiyoti sari yangi qadamlar tashlanmoqda, 
    tilimizning jahon arenasidagi o‗rniga e‘tibor qaratilmoqda, gullab-
    yashnashiga keng imkoniyatlar yaratilmoqda. Zero, yurtboshimiz 
    ta‘kidlaganlaridek, dunyodagi qadimiy va boy tillardan biri bo‗lgan 
    o‗zbek tili xalqimiz uchun milliy o‗zligimiz va mustaqil 
    davlatchiligimiz timsolibebaho ma‘naviy boylik, buyuk qadriyatdir.
    1
    Ushbu sohalar bo‗yicha dastlabki ma‘lumotlardan filologiya 
    ta‘lim yo‗nalishidagi talabalar xabardor bo‗lishlari zarurligi bois, 
    ―Tilshunoslik va tabiiy fanlar‖ fani fan sifatida o‗tilmoqda. Mazkur fan 
    tilshunoslikning ijtimoiy-gumanitar fanlar, tabiiy fanlar bilan 
    munosabatini yoritish bilan talabalarning boshqa umumkasbiy fanlarni 
    o‗zlashtirishiga zamin bo‗lib xizmat qiladi, bu boradagi asosiy bilim va 
    ko‗nikmalarni hosil qilishda yordam beradi. Bu fan bilish bosqichlari, 
    fahmiy billish va nazariy bilish, bilish haqida allomalarimizning fikrlari, 
    fanlar tizimi va bu tizimda tilshunoslikning tutgan o‗rni,
    tilshunoslikning fiziologiya, nevralogiya, kimyo, fizika, matematika,
    kibernetika, geografiya bilan munosabati to‗g‗risida ma‘lumotlar 
    beradi. Tilshunoslikning tabiiy fanlar bilan aloqalari tufayli shakllangan 
    neyrolingvistika, kompyuter lingvistikasi kabi yo‗nalishlarning 
    1
    Президент Шавкат Мирзиѐевнинг ўзбек тилига давлат тили мақоми берилганининг ўттиз йиллигига 
    бағишланган тантанали маросимдаги нутқи. 
    http://xs.uz/uz/
     –Toshkent, 2019.



    shakllanish tarixi, maqsad va vazifalari, predmeti va obyekti haqida 
    zaruriy bilimlar hosil qiladi. Ushbu fanda tilshunoslikning, nafaqat 
    tabiiy fanlar bilan munosabati, balki ijtimoiy fanlar: falsafa, mantiq,
    tarix, etnografiya, sotsiologiya, madaniyatshunoslik, psixologiya, 
    adabiyot bilan munosabatlari ham o‗rganiladi. Tilshunoslikning tabiiy 
    fanlarga ta‘siri, tabiiy fanlar bo‗yicha atamalarni me‘yorlashtirish 
    masalasi va lug‗atlar tuzish, bu borada olib borilayotgan ishlar
    tilshunos olimlarning xizmatlari haqida bilim va ko‗nikmalar beradi.
    Ushbu 
    fan 
    bo‗yicha 
    2001-yilda 
    A.Nurmonov,
    B.Yo‗ldoshevlarning ―Tilshunoslik va tabiiy fanlar‖ o‗quv qo‗llanmasi 
    yaratilgan bo‗lsa-da, bugungi kunda fanlar integratsiyalashuvi 
    kuchayishi natijasida yangi tutash sohalarning rivojlanayotgani, bu 
    sohalarda ko‗plab tadqiqotlar yaratilyotgani, yangi nazariyalar 
    shakllanayotgani ushbu fandan to‗ldirilgan, mukammallashtirilgan yangi 
    qo‗llanmalarga zaruratni keltirib chiqarmoqda. Mazkur qo‗llanma shu 
    zarurat mahsuli sifatida fanning namunaviy dasturi, ishchi o‗quv reja 
    asosida tuzildi va ―Tilshunoslik va tabiiy fanlar‖ fanidan asosiy bilim 
    va ko‗nikmalarni berishda manba vazifasini o‗tay oladi, degan 
    umiddamiz. 

    Download 1,52 Mb.
      1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   64




    Download 1,52 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta„lim vazirligi samarqand davlat universiteti

    Download 1,52 Mb.
    Pdf ko'rish