35
nizomi bilan belgilanadi va elektro texnika va radiotexnika soxalarida xalkaro
standartlarni ishlab chikish orkali xalkaro xamkorlikka kumaklashadi. Barcha
mamlakatlarning milliy elektrotexnika komitetlari MEK tashkilotining Oliy
boshkaruv organini tashkil etishadi. MEK tashkilotining kengashi xar yili navbatma-
navbat bilan unga a’zo bulgan mam lakatlarda utkazib boriladi. Kengashda kabul
kilinayotgan karorlar kupchilik ovoz bilan kabul kilinadi. Kengash prezidenti esa xal
kiluvchi ovozga ega bulib, ovozlar teng bulgan xolatda uzining xal kiluvchi
ovozidan foydalanadi. MEK tashkilotining xalkaro standartlarini 2 turga bulish
mumkin:
1) Umumtexnika standartlar (tarmoklararo xarakterga ega)
2) Anik maxsulotga nisbatan texnik talablarni kuyuvchi standartlar.
1-tur standartlariga terminologiya (atamalar)ga oid me’yoriy xujjatlar,
kuchlanish va chastota standartlari, turli xil sinovlar uchun standartlar kiradi.
2 - tur standartlariga maishiy elektr asboblardan aloka sun’iy yuldoshlarigacha
bulgan buyumlar kiradi.
ISO va MEK takshilotlari uzlarini xamkorlikda ishlab chikkan ISO MEK
barcha texnikalar standartlarni ishlab chikish barcha boskichlarida xavfsizlik
masalaga kat’iy amal kilgan xolatda ishlab chikariladi deb ta’kidlangan. Xavfsizlik
darajasini baxolash extimoli tavakkalchilik darajasi bilan va xavfsizlik me’yori bilan
boglangan buladi. Xavfsizlik me’yori xar doim davlat darajasida urnatiladi.
MEK nizomiga ko’ra, bu tashkilotning maksadlari elektrotexnika va radiotexnika va
ularga kushni tarmoklardagi muammolar soxalaridagi standartlashtirish masalalarini
xal qilishdir. ISO va MEK faoliyatlari buyicha farklanadi, MEK elektrotexnika,
elektronika, radioaloka, asbobsozlik, soxalari buyicha standartlashtirish bilan
shugullanadi.
Xozirgi vaktda 41ta milliy qumitalar MEKning a’zolari xisoblanadi. Bu
mamlakatlarda er kurrasining 80% axolisi yashab, 95% dunyodagi ishlab
chikarilayotgan elektr kuvvatining iste’molchisi xisoblanadi. Bu asosan sanoati
rivojlangan xamda rivojlanayotgan mamlakatlardir.MEK ingliz, fransuz va rus
tillarida ish olib boradi.
MEK
ning Oliy raxbar idorasi MEK kengashidir, u erda mamlakatlarning xamma
milliy kumitalari takdim etilgan. Unda eng yukori lavozim prezident bulib, u xar 3
yil muddatda saylanadi. Bundan tashkari vise-prezident, xazinachi, bosh sekretar
lavozimlari xam bor. MEK xar yili bir marta uz kengashiga yigiladi va uz faoliyati
doirasidagi masalalarni xal kiladi.
1972 yilga kadar MEK va ISO lar tomonidan yaratilayotgan xujjatlar tavsiya sifatida
faoliyat kursatar edi. 1972 yilga esa MEK, ISO larning tavsiyalari xalkaro
standartlarga
aylantirilishi xakida qaror qabul qilindi.
