O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Download 2,17 Mb. Pdf ko'rish
bet	20/212
Sana	17.05.2024
Hajmi	2,17 Mb.
	#239950

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 ... 212

Bog'liq
Marketing asoslari Darslik D H Xolmamatov S K Boyjigitov Samarqand

Qisqacha xulosalar
Marketing konsepsiyasining shakllanishiga ilmiy-texnik taraqqiyot,
ularning tez sur’atlar bilan yangilanib turishi, ishlab chiqarishni samarali
boshqarish va hokazolar katta ta’sir ko’rsatdi. Marketing evolyusiyasining
birinchi bosqichi XX asrning boshidan 30-yillarning o’rtalarigacha,
ikkinchi bosqichi esa 30 yillarning o’rtalaridan 80-yillarning
o’rtalarigachani, uchinchi bosqichi esa 80-yillarning o’rtalaridan to hozirgi
kungacha bo’lgan davrni o’z ichiga oladi.
Marketing evolyusiyasining birinchi bosqichida ketma-ket ikki
konsepsiya paydo bo’ldi: ishlab chiqarishni takomillashtirish va tovarni
takomillashtirish konsepsiyalari.
Marketing evalyusiyasining ikkinchi bosqichida tijorat faoliyatini
jadallashtirish va marketingning umumiy konsepsiyalari (marketing-miks)
vujudga keldi. Bu konsepsiyalarda asosiy e’tibor tovarni sotishga va
iste’molchilarga qaratilgan.
Hozirgi kunda marketing amaliyotida ijtimoiy va axloqiy masalalarni
hisobga olish zaruriyati ijtimoiy-axloqiy marketing konsepsiyasining
(societal marketing) rivojlanishini keltirib chiqardi. Bugungi kunda atrof-
muhitning ifloslanishi, aholi sonining tez sur’atlar bilan o’sishi
marketingning ana shu konsepsiyasidan foydalanishni taqozo etadi. Bu
konsepsiya firmaning foydaliligi, iste’molchilar ehtiyojlarini qondirish
darajasi va jamiyat manfaatlari kabi uch omilning o’zaro uyg’unlikda
bo’lishini talab qiladi.
XX asrning oxiri va XXI asrning boshlariga kelib marketing
nazariyasida ham bir qator o’zgarishlar ro’y berdi. XX asrning oxirida
jamiyat hayotini axborotlashtirish, internetni keng kirib kelishi
korxonalarning xaridorlar bilan bevosita munosabatda bo’lish imkoniyatini
yaratdi. XXI asrning boshlarida esa marketing faoliyatiga ham raqamli
texnologiyalar jadal sur’atlar bilan kirib keldi. Bu davrdan boshlab har bir
iste’molchi bilan individual ishlash imkoniyatlari paydo bo’ldi. Ommaviy
marketingdan alohidalashgan marketingga o’tish kuzatildi.

31
Marketing-miks — bu bozorning murakkabligi va harakatchanligiga
mos keladigan ko’p o’lchamli marketing strategiyasini har xil birikmalar
va bog’lanishlarda ishlab chiqishga imkon beradigan turli xil marketing
qurollari to’plamidir.

Download 2,17 Mb.

1 ... 16 17 18 19 20 21 22 23 ... 212

Download 2,17 Mb.

Pdf ko'rish