|
Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti
Pdf ko'rish
|
| bet | 202/366 | | Sana | 17.05.2024 | | Hajmi | 7,53 Mb. | | #240249 |
Bog'liq O zbekiston respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim vazirligi tShaxsiy buyumlar
ist’emoldan mahrum qilinish va iste’molda
cheklanganlik xususiyatlariga ega. Masalan, konussimon qutili
muzqaymoqni koʻrib chiqamiz.
Muzqaymoq iste’moldan olinishi mumkin, chunki kimnidir
muzqaymoq iste’molidan mahrum qilish uchun oʻsha kishiga
muzqaymoqni bermaslikni oʻzi kifoya. Konussimon qutili muzqaymoq
iste’molda cheklangan, chunki agarda biror kishi muzqaymoqni
iste’mol qilsa boshqa bir kishi aynan oʻsha muzqaymoqni iste’mol
qilish imkoniyatiga ega boʻlmaydi. Iqtisodiyotda koʻpgina mahsulotlar
aynan konussimon qutili muzqaymoq kabidir: siz toʻlovni amalga
oshirmay turib biror narsani qoʻlga kirita olmaysiz va siz toʻlovni
amalga oshirgandan soʻng shu tovar hisobiga foyda olishi mumkin
boʻlgan yagona shaxsga aylanasiz. Biz ilgarigi 4, 5 va 6 boblarda talab
va taklifni, shuningdek 7, 8 va 9 boblarda bozorlar samaradorligini
ta’lil qilganimizda mahsulotlar ist’emoldan mahrum qilinish va
iste’molda cheklanganlik xususiyatlariga ega ekanligini taxmin
qilgandik.
2.
Umumiy foydalanishdagi mahsulotlar
iste’moldan mahrum
qilinish va iste’molda cheklanganlik xususiyatlariga ega emasdirlar.
Ya’ni kishilarga umumiy foydalanishdagi mahsulotlarning iste’molini
cheklash mumkin emas, shuningdek bir kishining iste’moli boshqa
kishining uni iste’mol qilish imkoniyatini kamaytirmaydi. Masalan,
kichik shaharchada tornado ovozi umumiy foydalanishdagi mahsulot
hisoblanadi. Ya’ni, tornado yuzaga kelgandan keyin hech kimni uning
ovozidan himoya qilish mumkin emas (demak bu ist’emoldan olinishi
mumkin emas). Undan tashqari, biror kishi ushbu shovqindan foyda
oladigan boʻlsa, u boshqa biror kishining imkoniyatlarini kamaytirib
yubormaydi (demak bu iste’molda cheklangan emas).
|
| |
