35
taklif egri chizigʻini oʻzgartiradi, chunki bu firmaning har qanday narxda
muzqaymoq sotish hajmini oʻzgartiradi.
2.
Egri chiziqlar biz avval tahlil
qilganimizdek bir xil
yoʻnalishda oʻzgaradi: talab egri chizigʻi oʻngga siljiydi va taklif egri
chizigʻi chapga siljiydi. 12-rasmda bu oʻzgarishlar tasvirlangan.
3.
12-rasmdan koʻrinib
turibdiki, ikkita mumkin boʻlgan natija
talab va taklifning nisbiy oʻzgarishiga bogʻliq.
Ikkala holatda ham
muvozanatli narx oshadi. (a) rasmda taklif biroz tushganda talab koʻproq
oshmoqda, muvozanatli miqdor ham oshmoqda. (b) rasm bilan
qiyoslaganda, talab biroz oshganda taklif biroz tushmoqda, muvozanatli
miqdor ham pasaymoqda. Shu sababli, bu hodisalar muzqaymoq narxini
shubhasiz
oshirmoqda, lekin sotilgan musqaymoq miqdoriga ta’siri ikki
xil (bu ikki xil yoʻl bilan ham ketishi mumkin).
Biz muvozanat oʻzgarishini tahlil qilish maqsadida talab va taklif
egri chiziqlaridan qanday qilib foydalanishni uchta misolda koʻrib
chiqdik. Biror hodisa taklif egri chizigʻini, talab egri chizigʻini yoki
ikkala egri chiziqni oʻzgartirsa, siz bu usullardan muvozanatli miqdor va
sotilgan mahsulot narxiga qanday ta’sir qilishini
prognoz qilishingiz
mumkin. 4-jadvalda ikkala egri chiziqning har qanday kombinatsiyasida
natija qanday boʻlishini prognoz qilish mumkinligi koʻrsatilgan. Talab
Rasm
Muzqaymoq
miqdori
Muzqaymoq
miqdori
Muzqaymoq
narxi
Biz bu yerda bir vaqtning o’zida talabning ortishi va taklifning tushishini ko’rdik.
Ikkala natija ham
bo’lishi mumkin. (a) cxizmada muvozanat narx
dan
ga o’smoqda va muvozanat miqdor
dan
ga ko’tarilmoqda. (b) cxizmada
esa muvozanat narx yana
dan
ga o’smoqda, lekin muvozanat
miqdor
dan
ga tushmoqda.
