/8 dona movut  sotib olgandagina xalqaro savdo foydali hisoblansa, Angliya uchun esa  har bir barrel vinoga  5/6




Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet304/366
Sana17.05.2024
Hajmi7,53 Mb.
#240249
1   ...   300   301   302   303   304   305   306   307   ...   366
Bog'liq
O zbekiston respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim vazirligi t

9/8
dona movut 
sotib olgandagina xalqaro savdo foydali hisoblansa, Angliya uchun esa 
har bir barrel vinoga 
5/6
dona movut almashganda savdo foydali 
hisoblanadi. 
Shunday qilib, erkin savdo xalqaro ixtisoslashuvni ragʻbatlantirib, 
quyidagi imkoniyatlarni yaratadi: har bir mamlakat biror turdagi 
mahsulot ishlab chiqarishga ixtisoslashguncha oʻtgan davriga nisbatan 
kamroq moddiy va mehnat xarajatlari sarflaydigan boʻladi. Ammo, bu 
borada barcha nazariyalar ham savdoda mamlakatlarning pul birliklari 
ishtorokida amalga oshishi hisobga olinmagan. Chunki, mamlakatlar 
oʻzaro hisob-kitoblarni amalga oshirish uchun valyutalarini 
almashtirishadi. D. Rikardo ushbu vaziyatni ham tushuntirib bera olgan. 
U izohlaganidek yuqorida keltirilgan imkoniyat valyutalarni almashtirish 
sharoitida ham saqlanib qoladi. Bu vaziyatda eksport-import toʻlovlari 
oʻzaro balansga ega emas. Bunday vaziyat valyuta kurslaridagi 
oʻzgarishlar hisobiga yoki biron-bir mamlakatdagi barcha baholarni 
oʻzgartirish hisobiga bartaraf etiladi. Yuqoridagi misol mavhum 
xususiyatga ega. U aniq vaziyatlarga asoslanishi uchun: 
mehnat savdo qilayotgan mamlakatlar oʻrtasida emas, balki 
mamlakat ichida harakatchan boʻlishini;
transport, bojxona xarajatlari,

savdo ustamalari va boshqa 
cheklashlar hisobga olinmasligini;
mahsulotlarning yangi namunalarni

ishlab chiqarishda yangi 
texnika va texnologiyalarni qoʻllash hamda ularni koʻp miqdorda 


586 
seriyali ishlab chiqarishda xarajatlardagi oʻzgarishlar e’tiborga 
olinmasligini ta’minlash imkoniyatlari yaratilishi lozim.
Angliya va Portugaliya misolida keltirilgan vaziyatlarda xalqaro 
savdo narxlarining keng amal qilayotgan shaklini qoʻllash mumkin. 
Chunonchi, bir barrel Portugaliya vinosini Angliyada tannarxidan kam 
narxda (80) va sotib olingan bahodan (120) yuqori narxda sotmaslik 
kerak. Shuningdek, angliyaliklar movutidan Portugaliyada (90 dan 100 
gacha) shunday tartibda sotilishi kerak. 
Mahsulotlar bahosi oʻrtasidagi oʻzaro nisbat aniqlab olingandan 
keyin “savdo sharoiti” (terms of trade) tushunchasi savdo sharoitini 
aniqlab olish uchun esa “savdo sharoiti indeks” tushunchasi kiritilgan. 
Bu indeks quyidagi formula orqali aniqlangan:


Download 7,53 Mb.
1   ...   300   301   302   303   304   305   306   307   ...   366




Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



/8 dona movut  sotib olgandagina xalqaro savdo foydali hisoblansa, Angliya uchun esa  har bir barrel vinoga  5/6

Download 7,53 Mb.
Pdf ko'rish