109
pitsaga boʻlgan ehtiyoj yana kamaysa,
B
nuqtadan
C
nuqtagacha
Pepsi
iste’moli yana ortadi va hokazo.
Befarqlik egri chizigʻi iste’molchining xohishini bir-birini oʻrnini
bosuvchi tovarlar majmui bilan ham qondira oladi. Bu
chekli
almashtiruv darajasi
(MRS) deyiladi.
Yuqoridagi holatda chekli
almashtiruv darajasi nazariyasi boʻyicha Pepsining nechtasi pitsaning
bittasi oʻrnini “egallay olishi”ni oʻlchash mumkin. Iste’molchining
befarqlik egri chizigʻidek oʻzgarmas boʻlmagani
bilan chekli
almashtiruv darajasi befarqlik egri chizigʻi bilan bir xil boʻlolmaydi.
Iste’molchining bir tovarni boshqasidan ortiq koʻrishi uning xohishidagi
tovarlar miqdoriga va iste’molchining ahvoliga ham bogʻliq. Masalan
iste’molchining pitsa yoki Pepsi xarid
qilishida uning och yoki
chanqaganligiga, shuningdek, qancha iste’mol qila olishiga qaraladi.
Iste’molchi barcha befarqlik egri chizigʻilardan birdek qoniqish
hosil qiladi. Ammo u ba’zilarini afzalroq koʻrishi ham mumkin. Chunki
u kamroq chiqimni, pastroq xarajatni afzal koʻrishi mumkin. 2-chizmada
I
2
chiziqning istalgan nuqtasidan
I
1
chiziq yaxshiroqdir.
Iste’molchining befarqlik egri chizigʻi
uning nimani boshqalaridan
afzal koʻrishini koʻrsatib beradi. Shu tufayli biz befarqlik egri chizigʻini
ikki turdagi mahsulotlar variantini solishtirish uchun ishlatamiz.
Iste’molchi tanlovi
Iste’molchi tanlovi iste’molchining ehtiyojini
qondirishi uchun zarur boʻlgan Pepsi va Pitsani
xarid qilish kombinatsiyalarini koʻrsatib beradi.
Chunki iste’molchi
tanlovi I
1
egri chiziqda
yuqori
farq qiladi, I
2
egri chiziqda esa kamroq
farq
qilishini
koʻrsatib
beradi.
Chekli
almashtirish normasi iste’molchining 1 ta pitsa
oʻrniga qancha
pepsi xarid qila olishini
koʻrsatadi.
