• Mutloq oʻrin bosuvchilar
  • Mutloq bir-birini toʻldiruvchilar
  • Befarqlik egri chizigʻining ikki eng yirik namunasi




    Download 7,53 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet69/366
    Sana17.05.2024
    Hajmi7,53 Mb.
    #240249
    1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   366
    Bog'liq
    O zbekiston respublikasi oliy va o rta maxsus ta’lim vazirligi t

     
    Befarqlik egri chizigʻining ikki eng yirik namunasi 
    Befarqlik egri chizigʻi bizga iste’molchining bir tovarni ikkinchi 
    biriga alishtirmaslik xohishi haqida “ma’lumot beradi”. Bir mahsulot 
    oʻrnini boshqasi bosa olsa, befarqlik egri chizigʻi tanlash osonlashadi
    aks holat boʻlsa, aksincha, qiyinlashadi. Buning toʻgʻriligini koʻrish 
    uchun, bir holni koʻrib chiqamiz. 
    Mutloq oʻrin bosuvchilar:
    tasavvur qiling, kimdir sizga 10 sentlik 
    tanga bilan nikel boʻlagi toʻplamini taklif qildi. Siz ushbu farqli 
    narsalarni qanday baholar edingiz? 
    Odatga koʻra, siz ikkalasining ham pulga chaqsa boʻladigan qiymati 
    haqida oʻylar edingiz. Agar shunday boʻlsa, siz toʻplamdagi nikel va 
    pulning qanchaligini e’tiborga olmay ikkita nikel boʻlagini bitta oʻn 
    sentlik tangaga ayirboshlardingiz. Sizning ushbu nikel va pul orasidagi 
    oʻrin bosish qiymatingiz ikkiga bir boʻlar edi. 
    Biz sizning befarqlik egri chizigʻingiz ya’ni nikel va pul oʻrtasidagi 
    afzal koʻrish sigʻimingizni 5-chizmada aks ettirib beramiz. Oʻrin bosish 
    qobilyati oʻzgarmas boʻlgani sabab, befarqlik egri chizigʻi toʻgʻri chiziq 
    Egiluvchan befarqlik egri chiziqlari. 
    Befarqlik egri chizigʻi odatda 
    ichkariga qayrilgan boʻladi. Bunday 
    shakl shuni nazarda tutadiki, chekli 
    almashtirish 
    normasi 
    (MRS) 
    iste’molchi ehtiyoji boʻlgan ikkita 
    tovarning miqdori bilan bogʻliq 
    boʻladi. A nuqtada iste’molchi 
    kamroq pitsa va koʻproq pepsi 
    iste’mol qiladi. 


    113 
    vazifasini oʻtaydi. Bu toʻgʻri befarqlik egri chizigʻi tufayli yuqoridagi 
    ikki Tovar bir-birining oʻrnini mukammal bosa oladi.
    Mutloq bir-birini toʻldiruvchilar:
    Tasavvur qiling, kimdir sizga 
    oyoq kiyimlar toʻplamini tavsiya etdi. Ularning ba’zilari oyogʻingizga 
    mos tushdi, ba’zilari esa yoʻq. Siz ularni qanday baholar edingiz? Bu 
    vaziyatda siz, albatta, oʻlchami mos kelganlarga e’tibor qaratasiz. 
    Boshqa soʻz bilan aytganda, siz faqat tanlab olgan oyoq kiyimlaringiz 
    ustidan “hukm chiqarasiz”. Beshta chap va yettita oʻng poy oyoq 
    kiyimidan faqat beshta juftlik olishingiz mumkin. 
    Agar chap jufti boʻlmasa, ikkita oʻng oyoq kiyimni olganning 
    foydasi yoʻq. Biz chap va oʻng oyoq kiyimlarining befarqlik egri 
    chizigʻiga qanday mos kelishini 5-b chizmada tasvirlaymiz. Bu yerda 5 
    ta oʻng va 5 ta chap oyoq kiyimlari 5 ta oʻng va 7 ta chap hamda 5 ta 
    chap va 7 ta oʻng oyoq kiyimlari bilan teng rol oʻtaydi. Shuning uchun 
    befarqlik egri chizigʻi toʻgʻri chiziqlardir. Toʻgʻri chiziqli befarqlik egri 
    chizigʻi holatiga koʻra biz ikki xil variant bir-birining oʻrnini toʻla bosa 
    oladi deyishimiz mumkin. Haqiqiy hayotda, albatta, na mukammal oʻrin 
    Qachonki ikkita tovar xuddi 5 sentlik tanga bilan 10 sentlik tanga kabi bir-
    birining oʻrnini oson egallasa, befarqlik egri chizigʻi toʻgʻri chiziq boʻladi (a). 
    Qachonki ikkita mahsulot chap va oʻng oyoq kiyimlari kabi bir-biriga kuchli 
    bogʻlangan boʻlsa, befarqlik egri chizigʻi toʻgʻri burchak ostida boʻladi (b). 


    114 
    bosa oladi (nikel va sent pullar kabi) va na mukammal bir-birini 
    toʻldiradi (oʻng va chap oyoq kiyimlari kabi). Odatda, befarqlik egri 
    chizigʻi ichki xohishdan kelib chiqadi, toʻgʻri chiziq kabi bir xil 
    boʻlavermaydi. 

    Download 7,53 Mb.
    1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   366




    Download 7,53 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Befarqlik egri chizigʻining ikki eng yirik namunasi

    Download 7,53 Mb.
    Pdf ko'rish