219
Oʻsib boruvchi chekli xarajat.
Firmaning chekli xarajatlar u ishlab chiqargan mahsulot soniga
qarab ortadi. Bu kamayib borayotgan chekli mahsulotlar narxida aks
etadi. Firma oz miqdorda mahsulot ishlab chiqarsa, uning ishchilari oz
boʻladi va uning koʻp uskunalari ishlatilmaydi. Chunki u mazkur
ishlatilmayotgan resusrlarni osongina muomalaga kirita oladi,
qoʻshimcha ishchining ehtiyojsiz mahsuloti koʻp va qoʻshimcha
mahsulotning narxi past. Aksincha, firma koʻp mahsulot ishlab
chiqarganda, u ishchilar bilan toʻladi va uning barcha uskunalari
toʻlaligicha ishlatiladi. Firma ishchilar qoʻshish orqali koʻp mahsulot
ishlab chiqara oladi, lekin bu ishchilar shovqinli olomon ichida
ishlashiga va uskunalarni ishlatish uchun kutib qolishiga toʻgʻri kelishi
mumkin. Shuning uchun, qachonki, ishlab chiqarilgan mahsulot miqdori
yuqori boʻlganda, qoʻshimcha ishchining ahamiyatga ega boʻlmagan
mahsuloti oz boʻladi va qoʻshimcha mahsulot narxi yuqori boʻladi.
U-shaklidagi
oʻrtacha
umumiy
xarajat.
11.4-chizmada
koʻrsatilganidek firmaning oʻrtacha umumiy xarajat koʻrsatkichi “U”
