304
Oʻrnini bosish samarasi boʻsh vaqtni
qisqarishi va ish vaqtining
ortishi natijasida daromadning oʻsishi
bilan ifodalanadi, ya’ni, ma’lum
miqdordagi boʻsh vaqt ish vaqti bilan almashtiriladi. 7-rasmda bu
2
t
dan
0
t
ga
siljishini ifodalaydi, ya’ni, ish
vaqti
2
1
24
t
T
dan
0
2
24
t
T
gacha
oshadi. Lekin, daromadning ortishi
bilan birga dam olishning -
shaxsning ma’naviy oʻsishi uchun kerak boʻladigan boʻsh vaqtning ham
qimmati oshadi. Daromad samarasi (boʻsh vaqtning ortishi)
teskari
yoʻnalishda boʻlib, u
1
0
t
t
oraliq
bilan ifodalanadi
1
0
t
t
.
Natijaviy
oʻzgarish
2
1
t
t
oraliqqa teng.
Ish haqining bunday oʻsishida oʻrnini
bosish samarasi daromad
samarasidan yuqori boʻladi. Bundan shu kelib chiqadiki, birinchidan, ish
haqining oʻsishi, ish vaqtini ortishiga olib keladi; ikkinchidan, individual
shaxsning mehnat taklifi musbat yotiqlikka ega (8-rasm).
