3
K I R I SH
Bitiruv malakaviy ishi mavzusining dolzarbligi. Moliya tizimining asosiy
mustaqil sohalaridan biri
korxonalar moliyasi hisoblanib, kapital, foyda va pul
f la i i g a lla i i a f y ala ili i ila g liq pul mu a atla i i
qamrab oladi. Aynan mana shu sohada daromadlarning asosiy qismi shakllanadi va
iqtisodiyotning turli tarmoqlariga qayta taqsimlanadi hamda jamiyatning iqtisodiy-
ijtimoiy taraqqiyotiga turtki beradi.
Bu aga u umatimiz t m i a e ilay tga e ti e izga ema . Zero,
P ezi e timiz ta i laga la i e :
«Banklar tomonidan faqat ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish va
texnologik yangilash dasturlarini m liyala ti i ga y alti ilga e itla a mi
2013 yilga i ata 1,2 a a , ayla ma ma lag la i t l i i u u a atilga
kreditlar esa 1,3 martadan ziyod oshdi.»
1
Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi hali davom
etayotgan bir paytda davlat
byudjeti ma lag la i a e it e u la iga qa ala a am e tiy
sezilayotganligi, shuningdek korxona va tashkilotlarning oladigan foydasi miqdori
sezilarli darajada kamayganligi hisobga olgan holda shuni aytishimiz mumkinki,
mavjud moliyaviy resurslardan tejab-tergab, samarali va oqilona foydalanish
bugungi kunning eng muhim talabidir.
Bozorni zarur i te m l mollari bilan
t l i i a korxonalarning i
nihoyatda katta ekanligi barchamizga ma lum. Korxonalar iqtisodiyotni
rivojlanishining ilk bosqichlarida faoliyatini t g i y lga q yi , moliyaviy
resurslarni optimal taqsimlash, daromadlarni maksimallashtirgan holda xarajatlarni
kamaytirish y ali la i i ishlab chiqish muhim ahamiyat kasb etadi. Zero
mazkur y ali la a t g i olib borilgan kompaniya siyosati uning kelajak
istiqbolini belgilab berishi mumkin. Yuqorida keltirilgan
vazifalarga erishish bu
1
Karimov I.A. 2015 yil a iqti iy timiz a tu ta i iy ‘zga i la i amalga i i , m e izat iya a
diversifikatsiya jarayonlarini izchil davom ettirish hisobidan xususiy mulk va xusu iy ta i li a e g y ‘l i
berish — u tu azifamiz i . T.: O‘zbekiston. 2015 yi,. 5-bet.
4
kompaniyalarda aylanma resurslardan foydalanishni samarali tashkil etish va uni
rivojlantirish bilan bevosita g liq hisoblanadi. Korxonalar faoliyatini
muvofiqlashtirishda aylanma resurslardan foydalanishni
samarali tashkil etish va
boshkarish muhimdir.
Prezidentimiz I.A.Karimov “O z e i t a moliyaviy-iqtisodiy, byudjet,
bank-kredit tizimi, shuningdek, iqtisodiyotning real sektori korxonalari va
tarmoqlarining barqaror hamda uzluksiz ishlashini ta mi la uchun yetarli
darajada mustahkam zaxiralar yaratilganini va zarur
resurslar bazasi mavjud
ekanini...”
1
ta i laga la i e , korxonalarni q lla -quvvatlash maqsadida qator
yengilliklar yaratib berilgan.
Bu sohada iqtisodiy munosabatlari rivojlangan mamlakatlarda ham
kompaniyalar moliyaviy munosabatlarida yuzaga kelayotgan muammolarni hal
etish hayotiy tajribalar asosida takomillashtirilib borilganligini ata i.
Shu boisdan, kompaniyalarda moliyaviy menejmentni
tashkil etish keng
institutsional islohotlarni ta mi la omillaridan biri li hisoblanadi. Hozirgi
bozor iqtisodiyoti sharoitida kompaniyalarda vujudga keladigan moliyaviy
muammolarni hal etish va muammolarni hal etishning iqtisodiy asoslarini
takomillashtirish yi a taklif va tavsiyalar ishlab chiqish dolzarblik kasb
etmoqda.
