231
GLOSSARIY
Atamaning o‘zbek
tilidagi
nomlanishi
Atamaning
ingliz tilidagi
nomlanishi
Atamaning rus
tilidagi
nomlanishi
Atamaning ma’nosi
Innovatsiya
Innovation
Innovatsiya
bu qandaydir yangi yoki sezilarli
darajada
yaxshilangan
mahsulot
(tovar,
xizmat)
yoki
jarayonni,
marketingning yangi uslubini ish
amaliyotida, ish joylarini tashkil
qilishda yoki tashqi aloqalarda yangi
tashkiliy
uslubni
iste’molga
kiritishdir.
Innovatsion
faoliyat
Innovative
activity
Innovatsionnay
a deyatelnost
innovatsiyani amalga oshirishga olib
keladigan yoki shu maqsad bilan
ko‘zlab qilingan barcha ilmiy,
texnologik,
tashkiliy,
moliyaviy,
tijorat,
marketing
harakatlardir.
Innovatsion
faoliyat
shuningdek
qandaydir
aniq
innovatsiyani
tayyorlash bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri
bog‘liq bo‘lmagan tadqiqotlar va
ishlanmalarni o‘z ichiga oladi.
Texnologik
innovatsiyalar
Technological
innovations
Texnologicheski
e novinki
bu yangi mahsulot va jarayonlarni
ishlab chiqarish va joriy etish,
shuningdek mahsulot va jarayonlarni
sezilarli takomillashtirish; texnologik
jihatdan
yangi
yoki
sezilarli
takomillashtirilgan xizmatlar, yangi
yoki
sezilarli
takomillashtirilgan
xizmatlarni
ishlab
chiqarish
(ko‘rsatish)
usullarini
ishlab
chiqarish va joriy etish.
Mahsulot
innovatsiyasi
Product
innovation
Innovatsiya
produkta
bu yangi yoki sezilarli darajada
yaxshilangan tovar va xizmatlarni
joriy etishdir. Masalan, texnika
xususiyatlari,
komponent
va
materiallari,
ichiga
o‘rnatilgan
dasturiy ta’minoti, foydalanuvchi
uchun
qulayligi
yoki
boshqa
funksional xususiyatlari.
Jarayon
innovatsiyasi
Process
innovation
Innovatsionnыy
protsess
yangi
yoki
sezilarli
darajada
yaxshilangan ishlab chiqarish yoki
yetkazib berish uslubini, texnik
jarayonlar, uskunalar yoki dasturiy
ta’minotdagi sezilarli o‘zgarishlarni
joriy etishdir.
232
Marketing
innovatsiyasi
Marketingovы
e innovatsii
Marketing
innovation
bu
firma
tomonidan
marketingning yangi uslubini joriy
etish (mahsulotning dizayni va
qadoqlash, uni joylashtirish, narx
belgilash, bozorga chiqarish) agarda
u firma tomonidan birinchi marta
ishlatilayotgan bo‘lsa.
Tashkiliy
innovatsiya
Organizationa
l innovation
Organizatsionn
aya innovatsiya
bu firmaning ish amaliyotiga yangi
tashkiliy uslubni joriy etish.
Nou-xau
Know-how
Nou-xau
bu ishlab chiqarish siri hisoblangan,
egasi bu ma’lumotlarni uchinchi
shaxslar
tomonidan
noqonuniy
ishlatilishidan
himoya
qilish
huquqiga ega bo‘lgan, himoyalovchi
hujjatlar (masalan, patentlar) bilan
muhofazalanmagan va to‘liq yoki
qisman nashr qilinmagan texnik,
tashkiliy yoki tijorat ma’lumotlaridir.
Tovar belgisi
Trademark
Tovarnыy znak
bu biror ishlab chiqaruvchining tovar
va
xizmatlarini
boshqa
ishlab
chiqaruvchining o‘xshash tovar va
xizmatlaridan
farqlash
uchun
mo‘ljallangan original grafik tasvir,
raqam,
harf
yoki
so‘zlarning
birikmasidir.
Ixtiro
Invention
Izobretenie
bu turli sohalardagi mahsulotga
(xususan,
qurilma,
modda,
mikroorganizm shtamplari, o‘simlik
va hayvonlar hujayralariga) yoki
usulga (moddiy vositalar yordamida
moddiy obyektlar ustidan harakatni
amalga oshirish jarayoniga) tegishli
texnik yechim.
Foydali model
Model
Poleznaya
model
bu
moslamaga
taalluqli
texnik
yechim.
Ishlab
chiqarish
vositalarining konstruktiv bajarilishi
va iste’mol qilish predmetlari hamda
ularning
tarkibiy
qismi
foydali
modellarga kiradi.
Sanoat
namunalari
Industrial
Designs
Promыshlennы
e obrazsы
bu
sanoat
yoki
hunarmandlik
buyumlarining tashqi ko‘rinishini
belgilovchi
badiiy-konstruktorlik
yechimidir.
Seleksion
yutuqlar
Selection
achievements
Seleksionnыe
dostijeniya
ijodiy mehnat orqali o‘simlikning
yangi navi yoki hayvonlarning yangi
turini
yaratish
(aniqlash)
kabi
insonning
aniq
bir
maqsadga
qaratilgan faoliyatining natijasidir.
233
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati
Asosiy adabiyotlar
1.
Salixov S.A. va boshqalar. Innovatsion faoliyatni boshqarish.
Darslik. Toshkent “Iqtisodiyot”, 2013 yil.
2.
Ergashxodjaev SH. Innovatsion marketing. Darslik. Toshkent
“CHo‘lpon”, 2014 yil.
3.
Akabirova D.N.Innovatsionnaya strategiya. Uchebnoe posobie.
ToshkentIqtisodiyot, 2011.
4.
Ishmuhamedov A. E. Innovatsion strategiya. O‘quv qo‘llanma.
Toshkent, TDIU, 2007.
5.
Podsorin V.A. Ekonomika innovatsiy: uchebnoe posobie. dlya
magistrantov po napravleniyu «Ekonomika». – M.: MIIT, 2012. – 123 s
6.
Kurakov L.P., Krasnov A.G., Nazarov A.V. Ekonomika
innovatsionnыe podxodы: Uchebnoe posobie. – M.: Gelios, 2008. -600 s
Qo‘shimcha adabiyotlar
1.
Mirziyoyev SH.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy
javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. //
Xalq so‘zi gazetasi. 2017 yil 16 yanvar.
2.
Mirziyoyev SH.M. Erkin va farovon, demokratik o‘zbekiston
davlatini birgalikda barpo etamiz. – Toshkent : O‘zbekiston, 2016. - 56 b.
3.
Mirziyoyev SH.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini
ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. – Toshkent:
“O‘zbekiston”, 2017. – 48 b
4.
Mirziyoyev SH.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz
bilan birga quramiz. – Toshkent: : “O‘zbekiston”, 2017. – 488 b.
5.
Mirziyoyev SH.M. 2017 yil 19 sentyabr Birlashgan Millatlar
Korxonai Bosh Assambleyasining 72-sessiyasidagi nutqi.// Xalq so‘zi,
2017- yil 20- sentyabr.
6.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti SH.Mirziyoyevning Oliy
Majlisga Murojaatnomasi. // Xalq so‘zi, 2018- yil 29- dekabr.
234
7.
O‘zbekiston
Respublikasi
Prezidenti
SH.M.Mirziyoyevning
O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisga Murojaatnomasini keng
jamoatchilik o‘rtasida targ‘ib etishga bag‘ishlangan ilmiy-ommabop
qo‘llanma./Nashr uchun mas’ul R.S. Qosimov. – T: “Ma’naviyat”, 2018. -
320 bet.
8.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018- yil 5- iyundagi PQ-
3775-sonli “Oliy ta’lim muassasalarida ta’lim sifatini oshirish va ularning
mamlakatda amalga oshirilayotgan keng qamrovli islohotlarda faol
ishtirokini ta’minlash bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi
Qarori.// Xalq so‘zi, 2018 yil 6 iyun.
9.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018- yilning 7-
iyundagi “Har bir oila — tadbirkor” dasturini amalga oshirish
to‘g‘risidagi Qarori// "Xalq so‘zi", 2018- yil 8- iyun
10.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni “O‘zbekiston
respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi
to‘g‘risida” 2017- yil 7- fevral, PF-4947-son.
11.
O‘zbekiston Respublikasining 2014-2018- yillarda ijtimoiy-
iqtisodiy rivojlanishining asosiy ko‘rsatkichlari. http://www.stat.uz.
12.
Bogatova E.V. «Innovatsionnaya ekonomika»: uchebniki,
obuchenie. Moskva –2014.
13.
YAkushev A.A., Dubыnina «Innovatsionnaya ekonomika»:
uchebnoe posobie. Izdatelstvo Finansы i statistika. – M:2017.
Internet saytlari
14.
http://www.mineconomy.uz (O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot
vazirligi)
15.
http://www.mehnat.uz (O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va
aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi)
16.
http://www.mf.uz (O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi)
17.
http://www.stat.uz (O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika
qo‘mitasi)
18.
http://www.ima.uz (O`zbekiston Respublikasi Intellektual mulk
agentligi)
235
19.
http://www.academy.uz (Fanlar akademiyasi)
20.
http://www.semi.rssi.ru–
Rossiya
Federatsiyasi
Markaziy-
iqtisodiy matematika instituti sayti.
21.
http://www.nber.com– AQSH iqtisodiy tadqiqotlar milliy byurosi
sayti.
22.
http://www.webofscience.com-
Xalqaro
ilmiy
maqolalar
platformasi.
23.
http://www.scopus.com – Xalqaro ilmiy maqolalar platformasi.
24.
http://www.elibrary.ru – Rossiya ilmiy maqolalar indeksi.
236
Y.E.ALIEV
INNOVATSION IQTISODIYOT
O‘QUV QO‘LLANMA
Toshkent: Iqtisodiyot, 2019 yil, 236 bet.
| 