O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti




Download 4,18 Mb.
Pdf ko'rish
bet44/77
Sana05.02.2024
Hajmi4,18 Mb.
#151433
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   77
Bog'liq
buxgalteriya hisobining axborot tizimlari

mahsulotni xarid qilishi ehtimoli mavjud.Jon Smitning tranzaksiyasi inventorizatsiya 
hisobiga o`tayotgan paytda Meri Jons bir oz muddatga kutib turishiga to`g`ri keladi. 
Ushbu holat juda kamdan kam holatlarda yuzaga kelib,mijozga ozgina noqulay ahvol 
tufayli turli mojarolarga olib kelishi mumkin.Shuning uchun, master fayllari yagona 
trnzaksiyaga yozilgandan so`ng mijozning hisobi va yagona inventorizatsiya yozuvi 
haqiqiy vaqtda hech qanday amaldagi kechikishlarsiz yangilanadi. 
Yozuvlarni umumiy kitobga yangilab turish biz hozirgina ko`rib chiqgan 
tizimdan farq qilib turadi. Hamma umumiy hisob kitoblar oldindan ro`yxatdan o`tib 
har bir xariddan so`ng yangilanib turishi shart.Agar Jon Smitning transaksiya 
jarayoni Meri Jonsdan oldin amalga oshirilsa , Meri Jonsning tranzaksiya jarayoni 
o`tgunicha 6ta yozuv yangilangunga qadar kutishiga to`g`ri keladi.Ammo, 20-yoki 
30 soniyaga kechikish Meri Jonsga noqulaylikni emas ko`proq nizo kelib chiqishiga 
sabab bo`ladi. Tranzaksiya hajmi qancha yuqori bo`lsa muammo bo`lish imkoniyati 
yanada ko`payadi.Har 500 -mijozning 20 soniyalik kechikishi tranzaksialarning 
tartibsiz darajadagi operativ samarasizligiga olib keladi. Har 500-mijoz undan 
avvalgi turgan insonlarning tranzaksion jarayoni tugamagunicha kutishiga to`g`ri 
keladi.Navbatdagi so`nggi inson 500*20 sekund=2
3
/

soat kutishiga to`g`ri keladi. 
Haqiqiy vaqt tizimi boshlang`ich tranzaksiya jarayonida sodir bo`ladi.Misol 
uchun ,savdo buyurtmasi bilan ishlash tizimi 2-32 jadvalda ko`rsatilgan bo`lib, bir 
kunda to`ldirilib, jo`natilgan .Shunday tizimlar ko`pgina foydali imkoniyatlarga ega 
bo`lib, o`z ichiga mukammal mahsuldorlik,kamaytirilgan inventarizatsiya,yuqori 
inventorizatsiya 
aylanmasi,mijoz 
murojaatida 
kechikish,kengaytirilgan 
mijoz 
qoniqishini o`z ichiga oladi. Chunki tranzaksion ma`lumotlar elektron tarzda olib 
boriladi,fizik hujjat manbalari bartaraf etiladi yoki katta miqdorda tushiriladi. 
Haqiqiy vaqt jarayoni tranzaksiyalari hajmi past bo`lgan va umumiy 
yozuvlarni tarqatmaydigan 
tizimlarga 
mos 
tushadi.Ushbu tizim 
mahalliy 
hududlardagi 
keng 
ko`lamli 
tarmoqlarda 
va 
keng 
hududdagi 
tarmoq 
tehnologiyalarida foydalaniladi.Tashkilot bo`ylab taqsimlab chiqilgan terminallar 
joriy tranzaksiyalar to`g`risidagi ma`lumotlarni qabul qilish , ishlov berish va 
jo`natish bilan shugu`llanadi.Bular tarmoq shartnomasiga aloqador bo`lishlari shart 


59 
,shunday ekan foydalanuvchilar ushbu tarmoqga bog`lana oladilar.Tarmoqlarning 
tezkorlik hususiyati bilan 12-bobda tanishib chiqamiz. 
Ma`lumotlarni kodlash sxemasi 
Ma`lumotlarga ishlov berish mobaynida ,ma`lumotlarni kodlashtirish raqamli 
yoki alfavait kodlarini yaratadi va ushbu iqtisodiy hodisa ma`lumotlarga ishlov 
berish jarayonini yengillashtirishda yordam beradi.Misol uchun,2-28 jadvalida , biz 
ikkilamchi kalit tranzaksion fayl yozuvlarini master fayllarining bosh kalitiga qanday 
ulanganini ko`rishimiz mumkin. Misoldagi ikkilamchi va bosh kalitlar ma`lumotlarni 
kodlashtirishni talab qiladi.Ushbu bo`limda biz sizlar bilan bir qator ma`lumotlarni 
kodlashtirish sxemalari va AISning arizasi to`g`risida misollarni ko`rib chiqamiz. 
Ma`lumotlarni kodlashtirishda alohida ushbu muhim tomoniga e`tibor berishimiz 

Download 4,18 Mb.
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   77




Download 4,18 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Download 4,18 Mb.
Pdf ko'rish