O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Mehnat jarayonida sog’lig’iga fizikaviy, kimyoviy, biologik va ishlab 
chiqarishning boshqa zararli omillari ta’sir etadigan xodimlarga noqulay mehnat 
sharoitida ishlaganliklari uchun yillik qo’shimcha ta’til beriladi. 
Ta’tillarning muddati olti kunlik ish haftasi yuzasidan kalendar bo’yicha ish 
kunlari bilan hisoblab chiqariladi. 
Ta’til davriga to’g’ri kelib qolgan va ishlanmaydigan kunlar deb hisoblanadigan 
bayram kunlari ta’til muddatini belgilashda hisobga olinmaydi. 
Yillik ta’tilning umumiy muddatini hisoblab chiqarishda qo’shimcha ta’tillar 
yillik asosiy ta’tilga (shu jumladan uzaytirilgan ta’tilga ham) qo’shib jamlanadi. 
Barcha hollarda qonun hujjatlari bilan belgilangan ta’tillarni jamlashda ularning 
umumiy muddati qirq sakkiz ish kunidan oshib ketishi mumkin emas. 
Ta’tillar muddatini ishlangan vaqtga mutanosib ravishda hisoblab chiqarishda 
ularning muddati har bir to’liq ta’til miqdorini o’n ikkiga bo’lib, so’ng to’liq 
ishlangan oylar soniga ko’paytirish yo’li bilan aniqlanadi. Bunda o’n besh kalendar 
kunga teng va undan ko’p bo’lgan kunlar bir oy deb yaxlitlanadi, o’n besh kalendar 
kundan kami esa chiqarib tashlanadi. 
Yillik asosiy ta’tilni olish huquqini beruvchi ish stajiga quyidagilar kiradi: ish 
yili davomida haqiqatda ishlangan vaqt; 
xodim haqiqatda ishlamagan bo’lsa ham, lekin uning ish joyi (lavozimi) 
saqlangan 
vaqt, bundan bolani parvarishlash uchun qisman haq to’lanadigan ta’til va ish haqi 
saqlanmagan holda beriladigan muddati ikki haftadan ko’p bo’lgan ta’tillar mustasno; 
mehnat shartnomasi g’ayriqonuniy ravishda bekor qilinganligi yoki xodim 
g’ayriqonuniy ravishda boshqa ishga o’tkazilganligi natijasida qilingan haq 
to’lanadigan majburiy progul vaqti, basharti xodim keyinchalik avvalgi ishiga 
tiklangan bo’lsa; tarmoq kelishuvlari, jamoa shartnomalari va korxonaning o’zga 
lokal hujjatlari, 
mehnat shartnomasining shartlarida nazarda tutilgan boshqa davrlar. 
Jamoa 
shartnomasida, 
korxonaning 
boshqa 
lokal 
hujjatida, 
mehnat 
shartnomasida xususan ish haqi saqlanmagan holda beriladigan muddati ikki haftadan 
ko’p bo’lgan ta’til vaqtini ham yillik asosiy ta’tilni olish huquqini beradigan mehnat 
stajiga qo’shish nazarda tutilishi mumkin. 
Mehnat to’g’risidagi qonunlar va boshqa normativ hujjatlarda yillik qo’shimcha 
ta’tillarni olish huquqini beradigan ish stajini hisoblab chiqarishning alohida qoidalari 
nazarda tutilishi mumkin. 
Yillik asosiy ta’til birinchi ish yili uchun olti oy ishlangandan keyin beriladi. 
Ish yili mehnat shartnomasiga binoan ish boshlangan kundan e’tiboran 
hisoblanadi. 
Ta’til quyidagi xodimlarga ularning xohishi bo’yicha olti oy o’tmasdan oldin 
beriladi: 
ayollarga - homiladorlik va tug’ish ta’tili oldidan yoki 
undan keyin; I va II guruh nogironlariga; o’n sakkiz yoshga 
to’lmagan shaxslarga; 
muddatli harbiy xizmatdan rezervga bo’shatilgan va ishga joylashgan harbiy 
xizmatchilarga; o’rindoshlik asosida ishlayotganlarga - asosiy ish joyidagi ta’til bilan 
bir vaqtda, 

75 
o’rindoshlik asosida ishlagan vaqtiga mutanosib ravishda haq to’lagan holda; 
ishlab chiqarishdan ajralmagan holda umumiy ta’lim maktablarida, oliy va o’rta 
maxsus, kasb-hunar o’quv yurtlarida, kadrlarning malakasini oshirish, ularni 
tayyorlash va qayda tayyorlash institutlari va kurslarida o’qiyotganlarga, agar ular 
o’zlarining yillik ta’tillarini imtihonlar, sinovlar (zachyotlar) topshirish, diplom, kurs, 
laboratoriya va boshqa o’quv ishlarini bajarish vaqtiga to’g’rilab olishni xohlasalar; 
texnologiyadagi, ishlab chiqarish va mehnatni tashkil etishdagi o’zgarishlar, xodimlar 
soni (shtati) yoki ishlar xususiyati o’zgarishiga olib kelgan ishlar hajmining 
qisqarganligi yoxud korxonaning tugatilganligi munosabati bilan ishdan ozod etilgan 
xodimlarga (100modda ikkinchi qismining 1-bandi). 
Maktablar, oliy va o’rta maxsus, kasb-hunar o’quv yurtlari, kadrlarning 
malakasini oshirish, ularni tayyorlash va qayda tayyorlash institutlari va kurslarining 
muallimlar tarkibiga birinchi ish yilida yillik ta’til ularning mazkur o’quv yurtiga 
ishga kirgan vaqtidan qat’i nazar haqiqiy ishlagan vaqtiga mutanosib ravishda haq 
to’lagan holda yozgi ta’til davrida to’liq beriladi. 
Ta’til har yili, shu ta’til berilayotgan ish yili tugagunga qadar berilishi lozim. 
Ishlab chiqarish tusidagi sabablarga ko’ra joriy yilda ta’tilni to’liq berish imkoni 
bo’lmagan alohida hollarda, xodimning roziligi bilan ta’tilning o’n ikki ish kunidan 
ortiq bo’lgan qismi keyingi ish yiliga ko’chirilishi mumkin, shu yili undan albatta 
foydalanilmog’i lozim. 
Xodimlar quyidagi ijtimoiy ta’tillar olish huquqidan foydalanadilar: 
homiladorlik va tug’ish ta’tillari (233-modda) ;
bolalarni parvarishlash ta’tillari (232, 234, 235-
moddalar); o’qish bilan bog’liq ta’tillar (254 va 256-
moddalar) ;
ijodiy ta’tillar (258-modda). 
Quyidagi xodimlarga ularning xohishiga ko’ra, ish haqi saqlanmagan holda 
muqarrar tartibda ta’til beriladi: 
1941-1945 yillardagi urush qatnashchilariga va imtiyozlari jihatidan ularga 
tenglashtirilgan shaxslarga - har yili o’n to’rt kalendar kunga qadar; ishlayotgan I va 
II guruh nogironlariga - har yili o’n to’rt kalendar kunga qadar; ikki yoshdan uch 
yoshgacha bo’lgan bolani parvarish qilayotgan ayollarga (234-modda); o’n ikki 
yoshga to’lmagan ikki va undan ortiq bolani tarbiyalayotgan ayollarga - har yili 
o’n to’rt kalendar kunga qadar (232-modda) ; mehnat to’g’risidagi qonunlar va 
boshqa normativ hujjatlarda, shuningdek mehnat 
shartnomasi shartlarida nazarda tutilgan boshqa hollarda. 
Yillik ta’tilning umumiy muddatini hisoblab chiqarishda qo’shimcha ta’tillar 
yillik asosiy ta’tilga qo’shib hisoblanadi. 
Xodimlarga 15 kunidan kam bo’lmagan muddatda yillik asosiy ta’til beriladi. 
Barcha hollarda qonun hujjatlari bilan belgilangan ta’tillarni jamlashda ularning 
umumiy muddati 48 ish kunidan oshib ketmasligi kerak (MK 140 modda). 

Download 4,18 Mb.