I. Kirish…………………………………………………………...…….6
II. Asosiy qism……………………………………………………….…7
2.1. Cho’yanni payvandlash………………………………………….….7
2.2.Mis va boshqa rangli metallarni payvandlash ……………………….9
III. Iqtisodiy qism……………………………………………...…….19
IV. Mehnat muhofazasi……………………………………………....21
V. Xulosa……………………………………………………………..25
VI. Foydalanilgan adabiyotlar………………………………………26
KIRISH
Metallarga kesish yoii bilan ishlov berish detallarga sliakl berishning eng keng tarqalgan usullaridan biridir. Qirindi cliiqarmasdan sliakl berish usullarining taraqqiy etganiga qaramasdan, metallarni kesib ishlov berish — mashina va uning mexanizmlarini ishlab chiqarishda yetakehi jarayon bolib qolmoqda. Issiqqa chidamli, o ‘ta mustahkam, qiyin suyuqlanadigan po‘lat va qot ish malar singari yangi konstruksion materiallarning paydo bolishi, ishlov berishning aniqligi va silatiga boigan ta lab ning to‘xtovsiz o ‘sib borishi mutaxassislar oldiga yangi vazifalarni qo‘ymoqda. Materiallarga mexanik ishlov berishning amaliy masalalarini muvaffaqiyatli hal etish ko‘p jihatdan kesish jarayonida yuz bcradigan hodisalarning lizik mohiyatini tushunishga bog‘liq. 0 ‘zbekiston mustaqillikka erishgandan so‘ng mashinasozlikda ham ijobiy o ‘zgarishlar yuz berdi. Hozirgi paytda metallarga kesib ishlov berishning sanoatdagi salmog‘i katta. Xususan, mashinasozlik, avtoniobilsozlik, energetika, temiryol, kemasozlik kabi tarmoqlarda mexanik ishlov berishning salm ogl yuqori. Detal va mexanizmlar konstruksiyalalining murakkablasliuvi hamda ishlov berish qiyin bo‘lgan metallar va qot ish mala rdan foydalanish liisobiga aviatsiya va kosmos sohalarida ham mexanik ishlov berishning ulushi ortdi. Metallarni kesish bo‘yieha bir inchi jiddiy ilmiy tadqiqotlar XlXasrda amalga oshirilgan. Bu sohadagi dastlabki tadqiqotni 1870- yilda Peterburg tog‘ institutining professori I.A. Time bajargan edi. 1893-yilda professor K.A. Zvorikin o ‘z tadqiqotlarini e ’lon qildi. Ularda olim kesish kuchining qirqilayotgan metall qatlamining qalinligi va kengligiga bogliqligini ko‘rsaldi hamda qirindi ajralish yassiligini nazariy jihatdan aniqladi. 1915-yilda kesish haqidagi fan Issiqlik hodisalari va kesish jarayonida qirindi hosil bolishi borasidagi tadqiqotlar bilan boyidi. Mazkur tadqiqotlarda Y.G. Usaehcv birmchi marta metallografik usuldan foydalandi, termojuftlik qolladi va keskichdagi o ‘simtalar nazariyasmi taqdim etdi. 1936-yilda E.P. Nadeinskaya ralsligida V.A. Krivouxov, I.A. Kashirin, I.M. Bcsprozvamiiy, S.D. Tishinlardan iborat metall kesish bo‘yieha liay’at tuzildi. Metallarga kesib ishlov berish sohasida yetakehi mutaxassislar G.l. Granovskiy, P.P. Grudov, M.N.Larin, A.M. Rozenberg, E.K. Zverev, S.S. Rudnik, A.M. Daniyelan, N.I. Reznikovva boshqa la r ayrim ilmiy ish la rning rahbarlari sifatida ishtirok etdilar. Tadqiqot ish lari natijasida metallarga ishlov berishning barcha asosiy turlari uchun kesish rejimining hisobkitobiga doir materiallar, yeluk me’yorda ishlab chiqildi. Yillar davomida to ‘plangan katta tajriba materiallanii kesish jarayonining umumiy nazariyasini ishlab chiqishga inikon berdi.
|
