|
Kiberjinoyatchiliklarning klassifikatsiyasi
|
| bet | 9/96 | | Sana | 30.07.2024 | | Hajmi | 4,2 Mb. | | #268923 |
Bog'liq Axborot xavfsizligi 2022 (1)Kiberjinoyatchiliklarning klassifikatsiyasi.
Moliyaviy yo‗naltirilgan kiber jinoyat.
Hech shubhasizki, ko‗plab kiber jinoyatchilar Internetdan quyidagi tijoriy
hujumlar amalga oshirib, tijorat maqsadlarida foydalanadilar:
Phishing.
Kiber firibgarlar gumonsiragan jabrdiydalarning kompyuterlarini yuqtirish imkoniyati berilganda pastroq osilgan mevalarni to‗plashni yoqtirishadi. Bunday sxemalarda elektron pochta - tajovuzkorlarning sevimli vositasi. Usulning mohiyati, oluvchini xatni qonuniy tashkilot nomidan (bank, soliq xizmati, mashhur onlayn-do‗kon va boshqalar) amalga oshirishga majbur qilishdir. Bunday hollarda, odatda, bank ma‘lumotlarini o‗zlashtirishga qaratilgan.
Kiber zo‗ravonlik.
Moliyaviy yo‗naltirilgan kiber jinoyatchilikka qarshi kurashning yana bir mashhur usuli - bu zo‗ravonlik. Odatda foydalanuvchini yoki kompaniyani zararli kodni tushirgandan so‗ng, fayllar shifrlanadi va undan keyin naqd pul mukofotiga almashtirish taklifi olinadi (odatda bitcoins yoki boshqa shifrlangan valyuta shaklida). Hukumat pullari kuzatilishi mumkin va kripto valyutasini kuzatib borish qiyinligi sababli (kripto valyutasi nima, biz ilgari aytgan edik).
Moliyaviy firibgarlik.
Murakkab moliyaviy firibgarliklarning aksariyati mijozlar haqidagi bank ma‘lumotlarini (maqsadli hujumlar) yoki olingan ma‘lumotlarning keyinchalik manipulyatsiyasini olish uchun chakana operatorlarining kompyuter tizimlariga tajovuz qilish bilan bog‗liq. Moliyaviy firibgarlikning ayrim turlari aniqlash juda qiyin.
Kiberjinoyatdan asosiy maqsad nima?
pul, qimmatli krgozlar, kredit, moddiy boyliklar, tovarlar, xizmatlar, imtiyozlar, kuchmas mul k, yoqilgi xom ashyosi, energiya manbalari va strategik xom ashyolarni nokrnuniy olish;
soliq va turli yigimlarni tulashdan bosh tortish;
jinoiy daromadlarni legallashtirish;
qalbaki xujjatlar, shtamplar, muxrlar, blankalar, shaxsiy yutuklar uchuy kassa chiptalarini kalbaqilashtirish yoki tayyorlash;
shaxsiy yoki siyosiy maqsadlarda maxfiy ma‘lumotlarni olish;
ma‘muriyat yoki ishdagi xamkasblar bilan shaxsiy dushmanlik munosabatlari asosida kasos olish;
shaxsiy yoki siyosiy maqsadlar uchuy mamlakat pul tizimini buzish;
mamlakatdagi vaziyatni, xududii ma‘murii tuzulishni oyekarorlashtirish yoki siyosiy maqsadlar uchun tartibga solish;
talonchilik, rakibni yo‗q qilish yoki siyosiy maqsadlar uchun muassasa, korxona yoki tizim ishini tartibga solmasliq
boshka jinoyatlarni yashirish uchun;
tadkikrt masalalarida;
shaxsiy intelektual krbiliyat yoki ustunlikni namoyish qilish.
|
| |
