3.3. Tajribada uzum navlarining mexanik tahlili
Uzum donasi po’st, et va urug’dan iborat (bundan urug’siz navlar mustasno).
Uzum donasini shakli, yirik maydaligi, rangi va po’stining qalin-yupqaligi hamda
pishiqligi uning naviga, o’sayotgan sharoitiga bog’liq. Uzum donasini eti sershira,
karsillaydigan, nozik tez yoyiluvchan va shilimshiqli turlarga bo’linadi.
Biz o’rganilayotgan navlarni mexanik tahlil qilishda faqat kishmishbop uzum
navlarini o’rganib chiqdik. Bunda har bir uzum boshlarini o’rtacha og’irligi, uzum
boshlardagi g’ujumlar donasi, shingillar tarkibini umumiy vazni hamda 100 dona
uzum g’ujumining og’irligini o’rganib chiqdik (6-jadval).
51
6-jadval
Tajribadagi kishmishbop uzum navlarini mexanik tahlili
№
Navlar nomi
U
zu
m
b
o
sh
in
i
o’rt
ac
ha
og
’i
rl
ig
i
(g
)
U
zu
m
bo
sh
lar
d
ag
i
g’
uj
um
-
lar
d
o
n
as
i
so
n
i
Shingillar tarkibini
umumiy vazni
1
0
0
d
o
n
a
u
zu
m
g’u
ju
m
in
in
g
og
’i
rl
ig
i
Mev
as
iz
b
an
d
i
Sh
iras
i
va
et
i
Po
’s
tl
og
’i
1
Oq kishmish
(standart)
235
196
2.4
94.6
3.0
143
2
Qora
kishmish
255
122
1.7
94.1
4.2
222
3
Pushti
kishmish
235
308
2.5
92.2
5.3
186
4
Xishau
kishmish
357
87
2.1
95.2
2.7
358
Tajribadagi o’rganilgan uzumning mayizbop navlarini uzum boshlarini
mexanik tahlili shuni ko’rsatadiki o’rganilgan kishmishbop navlarda standartlash
uchun Oq ishmish navi olingan bo’lib, uning uzum boshlarini tarkibini umumiy
vazni tahlili yoki mexanik tahlili mevasiz bandi 2.4, po’stlog’i 3.0, meva shirasi va
eti 94.6% ni tashkil qilgan bo’lsa, uzum boshini o’rtacha og’irlig 235 g, uzm
boshidagi g’ujumlar soni 196 dona, 100 dona g’ujumining og’irligi 143 g dan
iborat ekanligi aniqlandi. Bu navlar ichida eng ser shira va ser etlisi Xishrau
kishmishi (95.2%) bo’lib, uning mevasiz bandi 2.1%, po’stlog’i 2.7 %, 100 dona
uzum g’ujumining soni 87 donadan iborat bo’ldi.
Shunday qilib uzumning mayizbop navlaridan Xishrau kishmishi eng etdor
va sershira bo’lib chiqdi. Bu esa quritilgan mahsulotlar ya’ni kishmish olishda eng
asosiy ko’rsatkichlardan hisoblanadi.
|
