-jadval  Tajribada o’rganilgan navlarni objo’sh usulida quritishning iqtisodiy samaradorligi

57 
10-jadval 
Tajribada o’rganilgan navlarni shtabel usulida quritishning iqtisodiy samaradorligi 
№ 
Navlar nomi 
H
o
si
ld
o
rl
ik
, 
s/
ga
Quritilgan 
mahsulot 
chiqishi 
1 
s 
ma
h
su
lo
t 
q
u
ri
ti
sh
g
a 
k
et
g
an
x
ara
jat
. 
Q
u
ri
ti
sh
g
a 
k
et
g
an
j
ami
x
ara
ja
t 
so
’m
/ga
U
zu
m
y
et
is
h
ti
ri
sh
u
ch
u
n
k
et
g
an
b
o
sh
q
a 
x
ara
ja
tl
ar
, 
so
’m
/ga
Jam
i 
k
et
g
an
x
ar
aj
at
, 
so
’m
/ga
1 
s 
ma
h
su
lo
tn
in
g
s
o
ti
sh
n
ar
x
i, 
t/
so
’m
U
m
u
mi
y
d
ar
o
ma
d
ga
/s
o’m
So
f 
fo
y
d
a 
so
’m
/ga
Ren
ta
b
il
li
k
%
% 
s/ga 
1 
Oq kishmish 
(standart) 
108,1 
22,3 24,1 
65000 
1566500 1500000 
3066500 
170000 4097000 1030500 
33,6 
2 
Pushti kishmish 
113,9 
22,9 26,1 
65000 
1696500 1500000 
3196500 
170000 4437000 1240500 
38,8 
3 
Xishau kishmish 
142,6 
24,8 35,6 
65000 
2314000 1500000 
3814000 
170000 6052000 2238000 
58,7 
4 
Sultoni
132,7 
24,3 32,2 
65000 
2093000 1500000 
3593000 
150000 4830000 1237000 
34,4 
5 
Rizamat 
144,7 
25,0 36,2 
65000 
2353000 1500000 
3853000 
150000 5430000 1577000 
40,9 

58 
V. QISHLOQ XO`JALIK KASB-HUNAR KOLLEJLARIDA MAVZUNI 
O’QITISH USLUBLARI 
Qishloq xo’jalik kasb-hunar kollejlarida o’simlikshunoslik yoki bog’dorchilik 
fanlarida uzumchilik, jumladan tok ekini o’stirish texnologiyasi mavzusi o’tiladi. 
Unda nav belgilari hisobga olinadi. Shuning uchun ―Uzumchilikda o’stiruvchi 
moddalardan foydalanish va mavzuni o’qitish uslubi‖ mavzusi shunga mos keladi. 
Mavzuni o’qitishda talabalarga to’liq yetkazib berish, ularni yaxshi 
o’zlashtirishiga erishish uchun pedagogik va axborot texnologiyalaridan foydalanish 
muhim ahamiyatga ega. 
Mavzuni o’tish uchun o’qituvchi bir hafta oldin mavzuning matnini hamda 
ko’rgazmali va tarqatma materiallarni tayyorlab qo’yadi. 
Mavzu:
“Mayizbop uzum navlarinini yetishtirish texnologiyasi va 
mavzuni o’qitish uslubi” 
R E J A 
1. Uzum navlari to’g’risida. 
2. Uzum navlari, ularning botanik ta’rifi, biologik xususiyatlari va 
xo’jalik belgilari. 
3. Hosilga kirgan uzum navlari agrotexnikasi. 
4. Uzumni qayta ishlash usullari. 
 
Tavsiya etiladigan adabiyotlar : 
O’quv-uslubiy va informasion ta’minoti 
1. Asosiy adabiyotlar 
1. Ribakov A.A va boshqalar. ―O’zbekiston uzumchiligi‖, T., ―O’qituvchi‖, 1969 
2. Morozova G.S. Vinogradarstvo s osnovami ampelografii. Agropromizdat, 1987 
3. Morozova G.S. Vinogradarstvo s osnovami ampelografii.M..1987 
4. Mirzayev M.M. va boshqalar.‖Ampelografiya O’zbekistana‖,T.,1984 
2. Qo’shimcha adabiyot:
1. Merjanian A.S. ―Vinogradarstvo‖, M.,Kolos. 1967 

59 
2. Djavkyans Yu.M.,Djavakyans J.L. ―Kornevaya sistema plodovыxporod i 
vinograd v O’zbekistane». Tashkent,1981 
3. 
Mirzayev 
M.M. 
Vinogradarstvo 
predgorno-gornoy 
zonы 
O’zbekistana.Toshkent, 1980 
4. Temurov Sh. Uzumchilik. T. 2002 yil
5. O’zbekiston Respublikasi qishloq va suv xo’jalik vazirligining ―Sabzavot-poliz 
maxsulotlari, kartoshka, meva va uzum yetishtirishni ko’paytirishni 2004-2010 
yillarga mo’ljallangan‖ dasturi. T., 2003 yil.
6. Smirnov K.V., Kalmikova T.I., Morozova G.S. ―Vinogradarstvo‖. M., 1987. 
7. O’zbekiston Respublikasi xududida ekish uchun tavsiya etilgan qishloq xo’jalik 
ekinlari davlat reyestri. T., 2006.
8. Ostonaqulov T.E., Narziyeva S.X., Hamdamova E.I. Uzumchilik (Ma’ruzalar 
kursi). Samarqand 2006 y. 
9. Ostonaqulov T.E. va boshqalar ―Meva-sabzavotchilik va polizchilikdan amaliy 
mashg’ulotlar‖ (O’quv qo’llanma) T., 2005 y.
10. Yangi pedagogik texnologiyalar. Samarqand, 2008. 
 
Qishloq xo’jalik kasb hunar kollejlarida dars o’tishda muammoli vazifalar 
usuli, individual (amaliy) va loyihalar usullaridan foydalanish mumkin. 
 
1. Muammoli vazifalar usuli
- talabalarga muammoli vaziyatlarni va 
ularning faol bilish faoliyatini tashkil etishga asoslangan usuldir. U aniq 
vaziyatlarni tahlil qilish, baholash va keyinchalik qaror qabul qilishdan iborat. 
Bu usulning yetakchi funksiyalari: 
o’rgatuvchi: 
bilimlarni aktuallashtirish; 
rivojlantiruvchi: 
tahliliy tafakkurni, alohida faktlar orqasidagi hodisa va 
qonuniylikni shakllantirish; 
tarbiyalovchi
: kommunikativ ko’nikmalarni 
shakllantirish. 
Muammoli 
vazifalar 
usuli 
talabalarning 
mustaqil 
ishlarini 
murakkablashtirishga, ilmiy tushunchalarni, amaliy ko’nikma va malakalarni 

60 
shakllantirish asosida yotgan u yoki boshqa materialni chuqur mantiqiy tahlil 
qilishga asoslangan. 
Muammoli vaziyatlarni yaratish usullariga quyidagilarni kiritish mumkin: 
-
talabalarni qarama-qarshilik tomon olib boriladi va uning echimini 
mustaqil ravishda o’zlari topishlarini taklif etish; 
-
amaliy faoliyatda duch keladigan qarama-qarshilikni ma’lum qilish; 
-
bir savolga turli nuqtayi nazardan qarashni bayon qilish; 
-
talabalarga hodisani turli vaziyat orqali ko’rib chiqishni taklif etish 
(masalan, huquqshunos, moliyachi, o’qituvchi va h.k.); 
-
talabalarni 
o’qituvchi 
taklif 
qilgan 
vaziyatni 
taqqoslashga, 
umumlashtirishga, xulosalar chiqarishga, faktlarni solishtirishga da’vat etish; 
-
aniq savollar qo’yish (umumlashtiruvchi, asoslovchi, aniqlashga, 
mantiqiy fikr yuritishga); 
-
muammoli nazariy va amaliy vazifalarni belgilash (masalan, ilmiy-
tekshirish); 
-
muammoli vazifalarni qo’yish (masalan, ortiqcha yoki yetarli bo’lmagan 
dastlabki ma’lumotlar bilan, savolni qo’yishda noaniqlik bilan, qarama-qarshi 
ma’lumotlar bilan, bilib qilingan xatolar bilan, belgilangan vaqt ichida, ruhiy sustlikni 
yengish va h.k.). 

Download 1,07 Mb.