• Fosfat sementlar
  • Kislotaga chidamli sement
  • Kengayuvchi yoki kirishmaydigan sementlar




    Download 1,42 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet13/47
    Sana25.05.2024
    Hajmi1,42 Mb.
    #253710
    1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   47
    Bog'liq
    O`zbekiston Respublikasi

    Kengayuvchi yoki kirishmaydigan sementlar
    ni suv o’tkazmaydigan beton 
    tayyorlashda qo’llash mumkin. Bu sementlarning mohiyati sementni qotishida 
    fizik-kimyoviy jarayonlar natijasida hajmi oshadigan tarkiblarni borligidir.
    Bunday sementlarning juda kup retseptlari ma’lum, lekin doimiy ishlab 
    chiqarilmaydi (bunday sementlar alohida mahsus maqsadlar uchun ishlab 
    chiqariladi).
    Oxirgi yillarda betonni qotish jarayonida uning hajm o’zgarishini sozlash 
    uchun kengayuvchi sementlar o’rniga oddiy portlandtsementli qorishma va 
    betonlarga kompleks qo’shimchar kiritilishi qo’llanmoqda.
    Fosfat sementlar
    ni issiqqa chidamli va boshqa mahsus betonlarni 
    tayyorlashda qo’llash mumkin. Bu sementlarning qotishi ba’zi bir mayin 
    yanchilgan oksidlarning(titan dioksidi, mis, magniy, ruh oksidi va boshqalar) va 
    fosfor kislotasining mahsus tarkibining o’zaro ta’siri hisobiga ro’y beradi. Bunday 
    sementlar yuqori mustahkamlikka еgadirlar, yuqori darajali issiqqa chidamli, lekin 
    tarkibining turiga qarab mahsus qotish tartibini talab qiladi, chunki noto’g’ri 
    texnologiyalarda betonda sezilarli darajada nosoz holat rivojlanishi mumkin, 
    masalan materialning oxirgi pishiqligini pasaytiruvchi massani ko’payishi 
    mumkin.


    27 
    Kislotaga chidamli sement
     
    - kislotaga chidamli mahsulotlar ishlab chiqarish 
    uchun mo’ljallangan. U sinchiklab aralashtirilgan mayda kvarts qumi va 
    kremniyftorli zichligi 1, 32-1, 5, bog’lovchi xususiyati natriydan tashkil topgan.
    Bu sementni suyuq shishada, ya’ni natriy yoki kaliy silikatini Na
    2
    OnSiO
    2
    ; K
    2
    OnSiO

    kalloidli 
    qorishmasi 
    bilan 
    qorishtiriladi. 
    Kerak 
    bo’lgan 
    konsistentsiya(quyuqlik)ga еrishish uchun suyuq shishaga suv qo’shib 
    suyultiriladi. Suyuq shisha karbonat angidrit gazi ta’sirida qurishi va amorf 
    kremnezem ajralishi oqibatida havoda qotadi. Suyuq shisha qotishini tezlatish va 
    sement toshining zichqligini oshirish uchun kislotaga chidamli sementdan 
    foydalaniladi. Uning tarkibiga kiradigan kremniyftorli natriy qotish katalizatori 
    hisoblanadi va qotgan materialni kislota va suvga chidamliligini oshiradi.
    Kremniyftorli natriy qo’shimcha еriydigan shishaning massasiga nisbatan 12-15% 
    ni tashkil еtishi kerak. So’nggi yillarda kelgusida sementning xususiyatlarini 
    yaxshilash bo’yicha ishlar olib borilmoqda. Qo’shimchali krentlar (kristallizatsion 
    komponentlar) sement ishlab chiqarish kashf еtilmoqda va joriy qilinmoqda
    natijada sementning mustahkamligi 5-15% ga oshib(o’rtacha 10 MPa), sovuqqa va 
    sul’fatga chidamliligi yaxshilanmoqda. Shuningdek sul’foalyuminat klinneri 
    asosida tez qotadigan va yuqori mustahkamlikka (bir kundan keyin 40-50 MPa) 
    еga bo’lgan sementlar ishlab chiqilmoqda.

    Download 1,42 Mb.
    1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   47




    Download 1,42 Mb.
    Pdf ko'rish