28
qilingan Turkiston viloyatiga tegishli bo‘lgan yerlar va Qo‘qon
xonligining bosib olingan shimoliy hududlari kirgan. Yettisuv viloyati esa
Semipalatinsk viloyatining Sergiopol, Kopal va Olatavsk okrugi yerlari
va sobiq Turkiston viloyatining bir qismidan iborat holda tashkil qilindi.
Bosib olingan hududlar hisobiga keyinchalik quyidagi ma’muriy-hududiy
birliklar vujudga kelgan: 1868-yilda Buxoro amirligiga qarashli yerlarda
Zarafshon okrugi (markazi – Samarqand), 1873-yilda Xiva xonligiga
qarashli hududlarda Amudaryo bo‘limi (markazi – Petro-Aleksandrovsk;
hozirgi To‘rtko‘l) va 1876-yilda Farg‘ona viloyati (markazi –
Yangi
Marg‘ilon, keyinchalik Skobelev – hozirgi Farg‘ona shahri), 1881-yilda
Kaspiyorti viloyati (markazi – Ashxobod shahri) tashkil qilingan.
Turkiston o‘lkasidagi viloyatlarning hududlari katta bo‘lgan. Ular-
ning maydoni Rossiyaning ayrim markaziy gubernalarining hududidan
ham katta bo‘lgan. Jumladan, o‘lkadagi viloyatlarning hududiy jihatdan
eng kichigi bo‘lgan Samarqand viloyatining maydoni 2000 kv. verst
(1 verst – 1,066 km ga teng) bo‘lib, u Saratov gubernasidan,
Sirdaryo
viloyatining hududi esa Moskva gubernasidan katta bo‘lgan.
Turkiston general-gubernatori 1867-yilgi «Nizom» loyihasida ko‘r-
satil gan huquqlardan tash qari o‘lkani boshqarish uchun mahalliy sha-
roitdan kelib chiqqan holda mustaqil faoliyat
olib borishda katta hu-
quqlarga ega bo‘lgan.
Turkiston o‘lkasida Rossiya imperiyasining boshqa guberna bosh-
liqlaridan farqli ravishda siyosiy, iqtisodiy, harbiy va geosiyosiy maqsad-
Turkiston general-gubernatorligining markaziy boshqaruvi
BUXORO AmIRI
XIVA XONI