32
ning harbiy kuchi Qo‘qon xonligi bilan
uzluksiz olib borilgan urushlar, ichki ni-
zolar, zamonaviy harbiy texnikada ortda
qolishi tufayli zaifl ash gan edi. Fon Kauf-
man Bu xo ro amirligi chegara hu dudlarini
pux ta o‘rganib chi qib,
amir Muzaffar-
ga che ga ra ning Ros siya mulki foydasi-
ga o‘z gar tirilgan
yan gi loyihasini tas-
diqlashni tak lif qildi. Amir Muzaffar bu
shartnomani im zolash dan bosh tortdi.
Shunda K. P. Ka uf man uni general-
guber nator lik chegaralariga bos ti rib kirishga tayyorgarlik ko‘rish da ayb-
lab, 4 ming dan ziyod qo‘shindan iborat harbiy otryad to‘plab, 1868-yil
aprelda Samarqandni bosib olishga kirishdi. Biroq K. P. Kaufmanning
a
mir Muzaffar qo‘shinini Samarqandga to‘plagan,
deb qilgan taxmini
o‘z tasdig‘ini topmadi.
Bu vaqtda Buxoro qo‘shinlari Cho‘ponota tepaligida o‘rnashib olgan
edi. 1868-yil 1-mayda fon Kaufman tepalikka hujum boshladi. Rossiya
imperiyasi qo‘shinlari amirlik sarbozlarining miltiq va to‘pdan
tinmay
o‘qqa tutib turganiga qaramasdan, suvdan kechib Cho‘ponota tepaligiga
ko‘tarildi. Natijada sarbozlar chekinishga majbur bo‘ldi. Shu bilan Amir
Muzaffar qo‘shinining ilg‘or jangovar qismi tor-mor keltirildi. Shundan
so‘ng Zirabuloq tepaligida ikkinchi jang bo‘lib o‘tdi. Qanchalik qar-
shilik ko‘rsatmasin, Buxoro amiri qo‘shini yana mag‘lubiyatga
uchradi
va podsho qo‘shinlari Samarqandga jangsiz kirib bordi. K. P. Kaufman
Samarqand bekligini Rossiyaga berish, «harbiy xarajatlarni» to‘lash va
1865-yildan buyon Turkiston o‘lkasida qo‘lga
kiritilgan barcha narsa-
larni Rossiya mulki deb e’tirof etish sharti bilan sulh tuzishni taklif qilib,
Amir Muzaffarga maktub yo‘lladi, ammo amirdan javob bo‘lmadi.
Rossiya imperiyasining O‘rta Osiyoda amalga oshirgan harbiy isti-
lochilik yurishlariga nafaqat amirlik va xonliklarning harbiy qo‘shinlari,
balki mahalliy aholi vakillari ham qattiq qarshilik ko‘rsatdi. Masalan,
K. P. Kaufmanning Buxoro amirligiga qarshi
harbiy yurishlari vaqtida
Urgut shahrida mahalliy aholi podsho huku matining qo‘shinlariga qarshi
kurash olib bordi. K. P. Kaufman general Abramovni qo‘shin bilan Ur-
gutga yuborib, shahar ning taslim bo‘lishini taklif qildi. Lekin bu taklif
mahalliy aholi tomonidan rad etildi. Ikki tomon o‘rtasidagi to‘qnashuvda
mahalliy aholi mardonavor jang olib bordi. Artilleriya to‘plaridan otil-
