|
O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 15- son ilmiy tadqiqotlar jurnaliBog'liq Qudratova Shaxnoza Baxtiyor qiziO‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
15-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
20.01.2023
vujudga keltiradi. Tadqiqotimiz natijalari shuni ko‘rsatdiki, oʼquvchining ijodiy fikrlash
qobiliyatini shakllantirish va rivojlantirish, uning mustaqil bilim olishga boʼlgan
qiziqishini oshirishda mustaqil ish ijobiy taʼsir koʼrsatar ekan. Boshlangʼich sinflarda
joriy etilgan yangi texnologiya, avvalo, fanlar orasidagi bogʼliqlikni taʼminlash, ortiqcha
qiyinchiliklarni bartaraf etish, fanlarni integratsiyalash, oʼquvchi faoliyatini toʼgʼri izga
solish, vaqtdan unumli foydalanish, tashabbuskorlik muhitini yuzaga keltirish, ijodiy
ishlash tizimini yaratish kabi qator maqsadlarni amalga oshirish kabi zarur ishlarni
bajaradi.
Yangi pedagogik texnologiya oʼquvchi faoliyatini toʼgʼri yoʼnaltirishga qaratilgan
boʼlib, avvalo, uning sogʼligini muhofaza qilishni, unda turfa fazilatlarni shakllantirish
uchun amaliy yondashuv rejalarini tuzishni, bu rejalarda oʼquvchini quvnoqlikka,
topqirlikka undovchi vositalar jamlanishini, hozirjavoblikka, sermulohazalikka, toʼgʼri
raqobat qila olishga yoki faraz qila olish qobiliyatini rivojlantirishga, ijodiy tafakkur
qilish, tadbirkor boʼlishga undovchi qator nazariy va amaliy ishlar majmuasini
barqaror etishni nazarda tutadi[5].
Pedagogik texnologiyalarning boshlangʼich taʼlim tizimida keng oʼrin olish va
barqarorlashishi uchun istiqbol rejalarda quyidagilarga eʼtibor berishligi aniqlandi:
bajarilishi va tatbiq etilishi lozim boʼlgan ishlarni toʼgʼri loyihalash, maqsad va
vazifalarni belgilash; amaliy mashq va mashgʼulotlar tizimini yaratish; boshlangʼich
sinflarda oʼqitiladigan fanlar boʼyicha atamalar toʼplamini tuzish; sinov mashgʼulotlari,
test savollari tuzish; kompьyuterni oʼyinlar uchun dasturlashtirish; sayr-sayohatlar
oʼtkazishning nazariy va amaliy yoʼnalishini belgilash va dars rejalarini hozirlash;
pedagogik texnologiyalarni oʼzida aks ettiradigan oʼquv dasturlari, darslik qoʼllanmalar
yaratish; respublika ijtimoiy-iqtisodiy, tarixiy, milliy-maʼnaviy xususiyatlariga mos
ravishda boshlangʼich taʼlimning amaliy asoslarini ishlab chiqish; jahon
pedagogikasining boshlangʼich taʼlim sohasida mavjud tajribalarini oʼrganish va
maktablarda joriy etish.
O‘quvchilarga taʼlim-tarbiya berishimizda bir qancha muammolarga duch
kelamiz: imloviy xatolar; diqqatni bir joyga toʼplay olmaslik; matnni o‘qib, soʼzlay
olmaslik; oʼta harakatchanlik; bir-ikki gapirganda tushunib yetmaslik; geometrik
shakllarni farqlay olmaslik; oʼquv qurollarini toza tuta olmaslik; vazifani mustaqil
bajara olmaslik; koʼchirma diktantlarda ham qiyinchilikka duch kelish. Bu sanab
oʼtilgan muammolarni hal etishda ham, o‘yinga asoslangan ilg‘or texnologiyalar juda
samaralidir.
O‘quvchi
tafakkurini
har
tamonlama
rivojlantirish,
dunyoqarashini
kengaytirishda ekskursiya darslari keng koʼlamda olib borish kerak. Chunki uning
bilish, yangiliklarni qabul qilish doirasi keng, undan toʼgʼri samarali foydalanish esa
o‘qituvchining vazifasidir. Oʼquvchining hissiy bilish, maʼlumot va ko‘nikmalarni qabul
qilishga keng imkoniyat yaratish uchun erkinlik berish, uni ijodiy ishlar qilishga,
bajargan ishi samarasini koʼrib quvonishiga, yangi-yangi yutuqlarga yoʼllash zarur.
|
| |
