|
O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 15- son ilmiy tadqiqotlar jurnaliBog'liq Qudratova Shaxnoza Baxtiyor qizi 1-laboratoriya, 3-sinf ona tili darslarida interfaol usullardan foydalanish, Tizim, FUTBOL O`YININING KELIB CHIQISH HAMDA RIVOJLANISH TARIXI, 10-inf, 1-mavzu taqdimot, Mustaqil ish reja Innovatsion va uning turlari. Innovatsion loy, 1 guruh SM erp, 5-Мa’ruza, 02.EGAMBERGANOVA SEVINCHOY, 5-mavzu....... (1), kompyuter tarmoqlari, maktabgacha-ta-lim-yoshdagi-bolalarning-ijodiy-qobiliyatlari-va-uni-samarali-rivojlantirish-omillari, yoshlarni milliy qadriyatlar asosida manaviy-axloqiy tarbiyalashO‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
15-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
20.01.2023
ushbu omil oʼqitish jarayonida muammoli oʼqitish va mantiqiy metodlarni
mujassamlashtirishni taqozo etadi; oʼqitish jarayonida oʼquvchilar tomonidan darsda
vujudga keltirilgan muammoli vaziyatlarni hal etish uchun turli variantlar asosida fikr
yuritishga imkon yaratish, mazkur jarayonda ogʼzaki, koʼrgazmali, muammoli oʼqitish
va mantiqiy metodlarni mujassamlashtirish zaruratini keltirib chiqaradi.
Oʼqituvchi ijodiy muhitni taʼlim jarayonida yaratish uchun quyidagilarni amalga
oshirishi lozim: oʼrganiladigan mavzu mazmunidagi asosiy tushunchalar va atamalar,
ular asosida shakllantirilgan tayanch va xususiy kompetentsiyalarni aniqlash; mavzu
mazmunini qayta ishlash, uni muammoli tarzda induktiv yoki deduktiv yoʼnalishda
oʼrganishni belgilash; muammoli va nostandart vaziyatlarni vujudga keltirish yoʼllarini
belgilash, shu asosda muammoli oʼquv topshiriqlarini tuzish; darsning har bir bosqichi:
avval oʼzlashtirilgan bilimlarni nazorat qilish va baholash, oʼtgan mavzuni yakunlash,
yangi mavzuni oʼrganish va mustahkamlash, yangi mavzu boʼyicha oʼquvchilarning
oʼzlashtirgan bilimlarni nazorat qilish hamda baholash, yangi mavzuni yakunlashda
ijodiy muhitni vujudga keltirishni loyihalash; oʼrganiladigan mavzu mazmuniga
muvofiq oʼqitish vositalari, metodlarini tanlash, bunda oʼqitishning zamonaviy
vositalari va faol metodlarning ustuvorligiga erishish yoʼllarini belgilash; darsda taʼlim
mazmuni, oʼqitish vositalari va metodlarini uygʼunlashtirish orqali oʼquvchilarning
bilish faoliyatini faollashtirish, bilimlarni ongli oʼzlashtirishga erishish yoʼllarini
belgilash; darsda yuqorida qayd etilgan ijodiy muhitga zamin tayyorlaydigan
oʼquvchilarning mustaqil ishlariga sarflanadigan vaqtni belgilash va darsning
texnologik xaritasini tuzish; texnologik xarita asosida darsni olib borishga erishish,
vaqtdan unumli foydalanish; zarur hollarda taʼlim jarayoniga muayyan oʼzgartirish
kiritish uchun qoʼshimcha topshiriqlar va tarqatma materiallar tayyorlash; mavzu
mazmuniga oid qiziqarli shu bilan bir qatorda muammoli analogiyalardan foydalanish
yoʼllarini belgilash; darsda ijodiy muhitni yaratish boʼyicha olib borilgan ishlarni tahlil
qilish va kelgusida pedagogik faoliyati hamda oʼquvchilarning oʼquv-bilish faoliyatiga
muayyan oʼzgartirishlar kiritish yoʼllarini belgilashi zarur.
Boshlangʼich taʼlimda oʼquvchilarning mustaqil taʼlim olishlari uchun katta
imkoniyatlar mavjud. Biroq hozirgi vaqtda oʼquv-tarbiya jarayonida oʼquvchilarda
mustaqil taʼlim olish qobiliyatini shakllantirish masalasiga dolzarb pedagogik
muammo sifatida qaralmaydi, mustaqil taʼlim mazmunini tahlil qilish va ishlab
chiqishga zamonaviy nuqtai nazardan yondashilmaydi, uning samarali metod, shakl
hamda vositalaridan foydalanishga yetarlicha eʼtibor berilmaydi. Bu boshlangʼich
taʼlimda oʼquvchilarning mustaqil taʼlimini tashkil etish, amalga oshirish, nazorat qilish
borasida qator pedagogik muammolar mavjudligini bildiradi[7].
Mazkur masalalarni ilmiy-pedagogik nuqtai nazardan oʼrganish, boshlangʼich
taʼlim jarayonida oʼquvchilarning mustaqil taʼlim olishga boʼlgan ehtiyojini eʼtiborga
olish va mustaqil taʼlim olishlari uchun yetarli shart-sharoit yaratib berish zarur. Eng
avvalo, quyidagi masalalarga tanqidiy yondashish lozim: birinchidan, oʼquvchilarning
mustaqil ishini tashkil etish ehtiyojining nazariy taʼlim bilan uzviyligi; ikkinchidan,
|
| |
