|
Oziq-ovqat maxsulotlari xavfsizligi nazorati M
|
| bet | 14/39 | | Sana | 03.12.2023 | | Hajmi | 0,74 Mb. | | #110149 |
Bog'liq Oziq ovqat maxsulotlarini saqlash usullariClostridium botulinum - lotinchadan botulina so‘zidan olingan bo‘lib, anaerob gram musbat bakteriya hisoblanadi, botulizm chaqiruvchisi oziq-ovqatdan zaharlanishini keltirib chiqaradi. U asosan, nerv sistemasini jarohatlaydi.
Bu bakteriyani dastlab 1895 yilda belgiyalik mikrobiolog Robert Koxning shogirdi Emil Van Ermengen tomonidan aniqlangan. Lekin, bundan avvalroq 1793 yilda Germaniyada dudlangan qon kolbasasini iste’mol qilib 13 kishi kasallanganligi va shulardan 6 tasi hayotdan ko‘z yumgani haqida ma’lumotlar mavjud. Xuddi shunday oziq-ovqatlardan zaharlanish 1795-1813 yillarda Germaniyada kuchayib, kolbasadan zaharlanish oqibatida ko‘p kishilarning o‘limiga sabab bo‘lgan.
Inson uchun botulotoksin eng kuchli bakterial zahar hisoblanadi. Botulotoksin oziq-ovqatlarda to‘planadi, ayniqsa, anaerob sharoitda. Botulizm sporalari 6 soat qaynatganda ham saqlanadi, yuqori bosimda steriliziatsiya qilinganda 20 daqiqadan keyin parchalanadi, 10 % li HCI da esa 1 soat davomida o‘lmaydi.
Kasallikning kelib chiqishining asosiy sababi, uyda tayyorlangan konserva mahsulotlarini iste’mol qilish hisoblanadi. Botulinim juda nordon sharoitda o‘ladi. Anaerob bo‘lganligi uchun kislorodli sharoitda rivojlana olmaydi. Shu sababli anaerob sharoitda tayyorlangan konservalar xavfli emas. Lekin ochiq sharoitda tayyorlangan tuzlangan baliqlardan ham kasallanish kuzatilgan.
Botulinim sporalari yerda ham bo‘ladi. Shu sababli mahsulotlarni konservalashdan oldin yaxshilab yuvish talab etiladi. Toksin termolabil hisoblanadi. Shu sababli yaxshilab issiqlik ishlovi berilgan mahsulotlar xavfli emas.
Clostridium Perfringens - gram musbat, anaerob spora hosil qiluvchi bakteriya hisoblanadi. Oziq-ovqat zaharlanishini chaqiruvchi bakteriya. Organizmning sanitariya ko‘rsatkichi hisoblanadi. Bu ko‘pincha baliqlarning oshqozonida yashaydi, ularning rivojlanishi konservaning bombajini keltirib
Har xil oziq-ovqatlarda uchraydigan kasallik chaqiruvchi mikroorganizmlarning fiziologiyasi va yashashi
|
| |
