|
Pedagogik konfliklar va ularni samarali hal etish yo'llari Usarova Marg’uba Nazar qiziBog'liq 5ef3304f10c01Pedagogik nizo tushunchasi
Pedagogik nizo
bu o'qituvchi bilan o'quvchi o'rtasida muammolar tortishuvlar,
kelishmovchiliklar bo'lib o'qituvchi shu muammolarni oldini olishi, unga yo'l qo'ymasligi,
va shu muammolarni echimini topishi kerak.
Pedagogik nizo bir qator belgilarga ega. Unga xos bo'lgan asosiy belgilar
quyidagilardir:
inqiroz;
anglashilmo vchilik;
kutilmagan hodisa;
zo'riqish;
noqulaylik;
ichki yoki tashqi xavotir;
bartaraf etish qiyin bo'lgan qo'rquv.
Pedagogik nizolarni keltirib chiqaruvchi omillar quyidagilar:
axborot omili;
munosabat omili;
hulq omili.
Chex pedagogi Yan Amos Komenskiy o'qituvchilik kasbini er yuzidagi har qanday
kasbdan ko'ra yuqoriroq darajada turadigan faxrli kasb hisoblaydi. A.Navoiyning fikricha
gohida bir kishi bitta bolaga tarbiya berishga ojizlik qiladi. Muallim esa, bir gurah bolalarga
ilmu - adab o'rgatadi. Bu jarayonda muallim ko'p aziyat chekadi, mashaqqatlami o'z
boshidan kechiradi. SHu bois shogirdlar ustoz olidda umurbod qarzdor ekanliklarini his
etishlari darkor. SHogird podsholik martabasiga erishsa ham, muallimga qulluq qilsa
arziydi deydi. Hazrat A. Navoiy bolalarga yaxshilik qilish, o'qituvchilik sha'ni, qadr
qimmati, o'qituvchilik ma'suliyati, o'qituvchilik vijdoni, talabchan va adolatli bo'lishi
o'qituvchining ma'naviy qiyofasi halololigi, pokligi, rostgo'yligi kabilar o'qituvchi
axloqining muhim fazilatlari hisoblanadi. Ularni chuqur va puxta o'zlashtirishi bo'lajak
o'qituvchi uchun katta amaliyot ahamiyat kasb etadi. Ota-bobolarimiz doimo yaxshi niyat
yaxshi orzu-istaklar bilan yashaganlar. O'zlaridan yaxshinom qoldirishga intilganlar.
Pedagogik nizo psixologik nuqtai-nazardan olib qaraganda pedagogika va psixologiya
fanlari bir-biriga o'zviy bog'liqdir. Ularning har ikkisi, bitta umumiy jarayonni-insonni
psixik faoliyati hamda uning xulq-atvorini tadqiq etadi. Zamonaviy o'qituvchi ijtimoiy
psixolog bo'lmasligi mumkin emas. SHuning uchun ham o'quvchilar o'rtasidagi o'zaro
munosabatlarini yo'lga sola olishi, bolalar jamoasida ijtimoiy-psixologik mexanizmlardan
foydalanishni bilishi zarurdir. SHaxs shakllanishida u yashayotgan muxit kishilar
jamiyatning roli juda kattadir.
|
| |
