Oriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
VOLUME 1 | ISSUE 5
ISSN 2181-1784
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423
582
w
www.oriens.uz
June
2021
MUHOKAMA VA NATIJALAR.
Jamiyatning ta’lim sohasidagi buyurtmasi (maqsadi) umumiy tarzda
davlat
hujjatlarida, davlat boshlig‘ining
asarlari, nutqlarida ifodalanadi. Hatto о‘quv
dasturlarida kо‘rsatilgan maqsadlar ham umumiy tarzda bir – ikki jumlada
ifodalanadi, ulardan aniq bir narsani anglash qiyin. Agar jamiyat – davlat
buyutmasidan – ta’lim tizimining maqsad – vazifalariga, undan shu о‘quv yurtining,
о‘quv predmetining, uning bо‘limlari,
mavzulari, ayrim о‘quv masalalarining
maqsadi, vazifasiga
qarab berilsa, о‘ziga xos maqsadlar tizimi hosil bо‘ladi.
Yangi pedagogik texnologiyaga binoan о‘quv jarayonidagi muhim
о‘zgarishlarning yо‘nalishlari quyidagilar: diagnostik maqsadlar asosida о‘quv
maqsadlarini
oydinlashtirish; joriy va yakuniy baholashlarni aniq ajratish;
rejalashtirilgan ta’lim natijasiga erishishni kafolatlash; о‘quv faoliyati kо‘rinishlarini
hamda о‘qituvchi va talabaning о‘zaro ta’siri vositalarini
sharoitga qarab tanlash;
о‘quv materialini reproduktiv topshiriqlarni bajarish orqali ishlab chiqish; etalon –
natijani о‘zlashtirish uchun о‘z – о‘zini tekshirib boruvchi kichik – kichik guruhlarda
ishlash kabilar.
О‘quvchi oldiga qо‘yiladigan vazifa ta’limning natijasi hisoblanadi. Demak,
tekshiriladigan va baholanadigan narsa, bu – ta’limning natijasidir.
О‘quv vazifalarini aniqroq ifodalash uchun quyidagilarga amal qilish lozim.
- har bir muhim masala – vazifalar guruhini ifodalashni: “mashg‘ulot ohirigacha
talabalar ... ni bilishi kerak” iborasi bilan boshlash;
- har bir vazifani tartib raqami bilan belgilash;
- har bir vazifani “sanab kо‘rsating, ayting, eslang,
nomoyish eting, bajarib
kо‘rsating, tanlang, hisoblab chiqing” fe’llari vositasida ifodalash;
- har bir vazifani о‘quvchining faoliyati atamasi bilan qо‘yish;
- har bir vazifa ta’limning aynan bir natijasini kо‘zda tutsin (bir savolga ikki –
uchta javob berish mumkin bо‘lmasin);
- har bir vazifani о‘zlashtirish
natijasini, maqsadga erishilganini о‘lchash
mumkin bо‘lsin.
О‘quv vazifalari biror о‘quv masalasini: mavzu bilim yoki pretmetni о‘rganib
chiqilgach, talabaning bilam va kо‘nikmalarini obyektiv baholash (og‘ziki; yozma
yoki test usulida) ga imkon yaratishi lozim.
Chet ellik pedagog olimlar pedagogik texnologiya masalasida ta’limning
yuqoriroq darajalari uchun ham о‘quvchilar faoliyatini tashkil etish usullarini ishlab
chiqmoqdalar.
