PEDAGOGIKA
2017, 6-son
53
Shunday islohotlar olib borilishiga qaramay, umumiy o‘rta ta’lim
maktablari o‘qituvchilarining kasbiy kompetentligida bir qator muammolar
mavjudligi ko‘zga tashlanmoqda.
Kasbiy kompetentlikka mutaxassis tomonidan kasbiy faoliyatni amalga
oshirish uchun zarur bо‘lgan bilim, kо‘nikma va malakalarning egallanishi va
amalda yuqori darajada qо‘llay olinishidir
1
.
Kasbiy kompetentlik mutaxassis tomonidan alohida bilim, malakalarning
egallanishinigina emas, balki har bir mustaqil yo‘nalish bo‘yicha integrativ
bilimlar va harakatlarning o‘zlashtirilishini ham nazarda tutadi, shuningdek,
kompetensiya mutaxassislik bilimlarini doimo boyitib borish, yangi axborotlarni
o‘rganish, muhim ijtimoiy talablarni anglay olish, yangi ma’lumotlarni izlab
topish, ularni qayta ishlash va o‘z faoliyatida qo‘llay bilishni taqozo etadi.
Kasbiy kompetentlik quyidagi holatlarda yaqqol namoyon bo‘ladi:
murakkab jarayonlar;
noaniq vazifalarni bajarish;
bir-biriga zid ma’lumotlardan foydalanish;
kutilmagan vaziyatda harakat rejasiga ega bo‘la olishda.
Kasbiy kompetensiyaga ega mutaxassis:
o‘z bilimlarini izchil boyitib boradi;
yangi axborotlarni o‘zlashtiradi;
davr talablarini chuqur anglaydi;
yangi bilimlarni izlab topadi;
ularni qayta ishlaydi hamda amaliy faoliyatida samarali qo‘llaydi.
Umumiy o‘rta ta’lim maktablari biologiya o‘qituvchilari kasbiy
kompetentligida ko‘zga tashlanadigan muammolarning yuzaga kelishiga ko‘pgina
omillar sabab bo‘lmoqda:
‒ bilimlarining izchil ravishda boyitib borilmasligi, yangi axborotlarni
o‘rganishning sustligi;
internet tizimidan yetarlicha foydalanmaslik;
darslikdagi ma’lumotlar bilan chegaralanib qolish;
1
