|
“PEDAGOGS”
international research journal ISSN
Pdf ko'rish
|
| bet | 241/275 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 30,71 Mb. | | #228485 |
Bog'liq 20-5-PB“PEDAGOGS”
international research journal ISSN:
2181-4027
_SJIF:
4.995
www.pedagoglar.uz
Volume-8, Issue-4, April - 2022
263
ko’ra olima negativlikni Grammatik kategoriya deb e’tirof etadi O. V.Trunovaning
fikricha, umumiy negativlik grammatik yoki leksik usullar yordamida ifodalansa,
qisman negativlik esa faqat leksik usulda beriladi S. Raximovning ta’kidlashicha,
ingliz tilida negativlik kategoriyasi sintaktik usulda
-not, no, neither ...nor;
leksik
usulda bo’lishsizlik olmoshlari
nobody, no one, nothing, none, no, neither
lar hamda
bo’lishsizlik ravishlari
nowhere, never
va inkor so’z
no
yordamida
ifodalanadi.
P.A.Klouz esa bo’lishsiz gaplar haqida gapirib, u
not, never, hardly,
scarecely, hardly ever, scarecely ever, seldom, no
va uning praformalari
none,
nothing, nobody, no one, nowhere
ajratadi va shu elementlar yordamida negativlik
kategoriyasi ifodalanadi deb ta’kidlaydi.
Yuqorida keltirilgan dalillar asosida xulosa qilib aytish mumkinki, ingliz tilida
negativlik kategoriyasining ifodalanishi asosan leksik-grammatik usul faol bo’lib,
gap qurilmasida kesim vazifasida kelgan sintaktik birliklarga yordamchi fe’llar,
modal fe’llar yoki bog’lama fe’llar yordamida ularga
not
inkor yuklamasini
qo’shilishi bilan yasaladi. Negativlik kategoriyasinining ifodalanishida esa leksik
birliklar
gap qurilmasida
har
xil sintaktik vazifalarda kelishi, ya’ni turlicha gap
bo’laklari o’rnida berilishi kuzatiladi hamda negativ affikslar yordamida
ham beriladi.
O’zbek tilida negativlik kategoriyasining ifodalanishi
Turkiy tillarda negativlikning ifodalanishi har xil vositalar yordamida, ya’ni
bo’lishsizlikni ifodalovchi morfemalar, inkor olmoshlari, inkor ravishlari va inkor
bog’lovchilari va olmoshlar:
-ma, yo’q, emas, hech kim, hech qachon, hech yerda,
hech bir, na ... na
kabilar asosida ifodalanadi. Negativlik kategoriyasi muammosiga
bag’ishlangan ishlarda nafaqat tilshunoslarning fikrlari bir-biriga mos emas.
Negativlikni ifodalash usullari yoki ularning funksional vazifalari haqida fikr
|
| |
