Px;font-family: Times New Roman,Bold;color:#000000;}

uzunlikka mos bo‘lgan izolyasiyalovchi shtangalarga mahkamlangan, 2-10 kV 
kuchlanish uchun mo‘ljallangan kuchlanish ko‘rsatgichidan foydalanish mumkin. 
Kuchlanish ko‘rsatgichining sezgirligi, uning lampasi past kuchlanishda 
ѐnishi bilan, ya’ni signal lampasining barqaror nurlanishi bilan tavsiflanadi.1000 V 
dan yuqori kuchlanishda qo‘llaniladigan ko‘rsatgichning ѐnish kuchlanishi, ushbu 
elektr uskunalari me’ѐriy (nominal) kuchlanishining 25 foizini tashkil qilishi zarur. 
Kuchlanish ko‘rsatgichining o‘lchamlari 7-jadvalda keltirilgan 
o‘lchamlardan kam bo‘lishi kerak emas. 
7-jadval 
Kuchlanish ko‘rsatgichining minimal o‘lchovlari 
Elektr 
uskunalarning 
nominal kuchlanishi, (kV) 
Uzunligi, (mm) 
izolyasiyalovchi qism dastaki 
1 kV gacha 
CHeklanmaydi 
1 kV dan 10 kV gacha 230 110 
1 kV dan 10 kV gacha 230 110 
1 kV dan 10 kV gacha 230 110 
10 kV dan 20 kV gacha 
320 
110 
35 kV 
510 
120 
110 kV 
1400 
600 
110 kV dan 220 kV gacha 2500 
800 
1000 V dan yuqori kontaktsiz kuchlanish ko‘rsatgachlari. 
Kontaktsiz kuchlanish ko‘rsatgichlarining ishlash jaraѐni, elektrostatik 
induksiya jaraѐniga asoslangan. Asbobning cho‘g‘lanish lampasi, uning signal 
elementi hisoblanadi. 
Ushbu asbob, 6-35 kV kuchlanishli havo elektr uzatish tarmoqlarida, ochiq 
va ѐpiq taqsimlovchi elektr uskunalarida kuchlanish bor-yo‘qligini tekshirish 
uchun mo‘ljallangan. 
Ushbu kuchlanish ko‘rsatgichi ishchi qism, zaryadlovchi uskuna va 110 kV 
kuchlanishli izolyasiyalovchi teleskopik shtangadan tashkil topgan. Kuchlanish 
ko‘rsatgichi, kuchlanish ostida bo‘lgan tok o‘tkazuvchi qismga yaqinlashtirilgan 
sari chastotasi ko‘payib boruvchi impulsli ѐrug‘lik signali bera boshlaydi. 
Kuchlanish ko‘rsatgichi uning sozliligini tekshiruvchi biriktirilgan 
qurilma va tok manbaiga ega, hamda zaryadlovchi uskuna bilan jihozlangan. 
Kontaktsiz kuchlanish ko‘rsatgichi, hamda gazorazryadli lampa osti 
kuchlanish ko‘rsatgichi bilan kuchlanish bor-yo‘qligini tekshirish tartibi bir xildir.
Ushbu asbobni erga ulash talab qilinmaydi. 
1000 V gacha bo‘lgan kuchlanish ko‘rsatgichlari. 
1000 V gacha bo‘lgan elektr uskunalarida kuchlanish bor-yo‘qligini 
tekshirish uchun nazorat lampasi (cho‘g‘lanuvchi lampali va ikki o‘tkazuvchi simli 
patron) dan foydalanish man etiladi. CHunki nazorat lampasidan 
foydalanilganda, fazalararo kuchlanishga ulanish natijasida, uning 
portlashi va buning natijasida ishchilarning elektr ѐyi, hamda shisha 
bo‘laklaridan jarohat olishlariga xavf tug‘ilishi mumkin. 
1000 V gacha bo‘lgan elektr uskunalarida kuchlanish bor-yo‘qligini 

tekshirish uchun, ikki tipdagi asbobdan: o‘zgarmas va o‘zgaruvchan tokli elektr 
uskunalari uchun, aktiv tok ta’sirida ishlaydigan ikki qutbli kuchlanish 
ko‘rsatgichidan, o‘zgaruvchan tokli elektr uskunalari uchun sig‘im toki ta’sirida 
ishlaydigan bir qutbli kuchlanish ko‘rsatgichidan foydalaniladi. 
Ikki qutbli kuchlanish ko‘rsatgichi, elektr sxemasi elementlari 
joylashgan ikki korpusdan tashkil topgan. 
Korpuslar bir-biri bilan havo elektr uzatish tamoqlarida ishlatish 
uchun, uzunligi 1 m dan kam bo‘lmagan, qolgan elektr uskunalari uchun, uzunligi 
0,6 m dan kam bo‘lmagan mustahkam izolyasiyali egiluvchan mis sim bilan 
ulangan. 
Bir qutbli kuchlanish ko‘rsatgichi bir korpusda joylashgan. 
Ikki qutbli kuchlanish ko‘rsatgichi esa, ko‘rsatgichli asbob turida ham 
bajarilishi mumkin (masalan, cho‘ntakda olib yuriladigan IN-92 turidagi 
voltmetr). 
Ikki qutbli kuchlanish ko‘rsatgichining elektr sxemasi, gazorazryadli 
indikator lampadan lampaga parallel ulangan qarshilik, qo‘shimcha 
qarshiliklar va kontakt-uchliklardan tashkil topgan. 
Bir qutbli kuchlanish ko‘rsatgichining elektr sxemasi qo‘shimcha 
qarshilikli gazorazryadli indikator lampadan, kontakt-uchlikdan va 
operatorning qo‘li tegib turuvchi korpusning ѐn tomonida joylashgan 
kontaktdan iborat. 
1000 V gacha bo‘lgan kuchlanish ko‘rsatgichida indikator lampasining ѐnish 
vaqtidagi kuchlanishi, 90 V dan oshmasligi lozim 1000 V gacha bo‘lgan 
kuchlanish 
ko‘rsatgichining 
tuzilishi 
kontakt-uchlikni 
o‘qi 
bo‘ylab 
harakatlanishiga yo‘l qo‘ymasligi zarur. Kontakt-uchlikning izolyasiya qilinmagan 
qismining uzunligi, 20 mm dan oshmasligi lozim. Ikkilamchi zanjirlarda ish 
bajarish jaraѐnida uchlikning izolyasiya qilinmagan qismidan 5 mm gacha qoldirib, 
qolgan qismiga, elektr izolyasiyalovchi materialdan tayѐrlangan trubka kiygizib 
qo‘yish tavsiya qilinadi. 
Bir qutbli kuchlanish ko‘rsatgichini ikkilamchi zanjir sxemalarini 
tekshirishda, elektr hisoblagichlarni ulaganda, faza simini aniqlaщda, 
elektr lampa patronlarini, o‘chirgichlar, saqlagichlar va boshqalarni ulash uchun
ishlatish tavsiya qilinadi. Bunda, kuchlanish bor-yo‘qligini tekshirish jaraѐnida, 
indikator lampasi tashqi kuchlanish ta’siri doirasida ham ѐnishi mumkinligini
e’tiborga olish zarur. Fazalarni sozlash uchun kuchlanish ko‘rsatgichlari. Ushbu 
asboblar havo va kabel elektr uzatish tarmoqlari, hamda 3-110 kV kuchlanishli 
transformatorlarning ishchi kuchlanish ostida fazalarini sozlash uchun 
mo‘ljallangan. 
Asbob tuzilishi jihatidan izolyasiyasi kuchli egiluvchan sim bilan bir- 
biriga ulangan elektrizolyasiyalovchi trubkali ikki korpusdan tashkil topgan.Uning 
elektr sxemasi gazorazryadli indikator lampa, kondensator va 
qarshiliklardan iborat. Asbobning izolyasiyalovchi qismini minimal uzunligi, 7-
jadvalga mos kelishi zarur. Ushbu asboblarni ishlatish tartibi, ishlatish 
yo‘riqnomasi asosida aniqlanadi. 
 

Download 6,08 Mb.