Px;font-family: Times New Roman,Bold;color:#000000;}

80 sm(qadamni uzunligi). Har bir plastinkaga 40 kg yuk o‘rnatiladi.Tegib 
ketish kuchlanishni ulchagan tarzida qadamni kuchlaninish o‘lchanadi 
Sinov savollari: 
1.Izolyasiyalovchi shtangalarning vazifasi nimadan iborat? 
2.Izloyasiyalovchi shtangalarning qanday turlarini bilasiz? 
3.Izlyasiyalovchi shtangalar necha turga bo‘linadi? 
2-amaliy mashg‘ulot. Elektr o‘lchagich va izolyasiya qisqichlarining tuzilishi 
va ishlash prinsipi 
Kuchlanish ko‘rsatgichini ishlatishdan oldin uning ishga yaroqliligi, 
maxsus asboblar bilan ѐki yaqin erda joylashgan va oldindan kuchlanish 
ostidagi tok o‘tkazuvchi qismlarga yaqinlashtirish bilan tekshiriladi 
Kuchlanish ko‘rsatgichini ishlatish jaraѐnida, uni tok o‘tkazuvchi qismlar 
lampasida nurlanish paydo bo‘ladigan masofaga qadar yaqinlashtirish kerak. 
YAqinlashtirilgan vaqtda, lampada nurlanish paydo bo‘lmagan hollardagina, 
asbobni tok o‘tkazuvchi qismga bevosita tekkizish mumkin. 
4-rasm. 6 kV dan 220 kV gacha bo‘lgan yuqori kuchlanish ko‘rsatkichlari va 6 kV dan 10kV 
gacha bo‘lgan fazalar bog‘liqligini tekshiruvchi kuchlanish ko‘rsatkichlari 
Kunduzgi ѐrug‘lik vaqtida, ochiq taqsimlovchi uskunalarda, havo elektr 
uzatish tarmoqlarida va hokazolarda ishlash jaraѐnida lampa nurlanishini 

yaxshi kuzatish uchun ular oftobdan to‘suvchi moslamalar bilan ta’minlanishi 
lozim. 
Qoida bo‘yicha havo elektr uzatish tarmoqlarida kuchlanish yo‘qligi UVNB 
tipidagi kontaktsiz kuchlanish ko‘rsatgichi bilan tekshirilishi lozim. 
Kuchlanish yo‘qligi, havo elektr uzatish tarmoqlarining tayanchlaridan ѐki 
teleskopik minora (gidroko‘targich) dan UVN-10 va shunga o‘xshash kuchlanish 
ko‘rsatgichlari bilan tekshirilganda, ularning ishchi qismi tayanchdagi tushirilgan 
erga ulagichning bo‘lishidan, hamda teleskopik minora (gidroko‘targich) shassisi 
erga ulanganligidan qat’iy nazar erga ulanishi shart (metall tayanchlarda ishlashdan 
tashqari). 
Kuchlanish ko‘rsatgichining ishchi qismi, uning ishchi ko‘ndalang 
kesimi 4 mm 2 bo‘lgan yumshoq misli sim bilan tunukadan tayѐrlangan maxsus 
halqasimon uchlikka ega bo‘lgan, mis sim ѐrdamida erga ulanadi. Kuchlanish 
ko‘rsatgichining erga ulagich simini havo elektr uzatish tarmog‘i simlarini erga 
ulashda foydalanilgan, avvallo (birinchidan) erga ulangan ko‘chma erga ulagichga 
va havo elektr uzatish kuchlanishi indikatsiyasi uchun ustundan tushirilgan erga 
ulagichga ulash uchun ruxsat beriladi. 
Kuchlanish yo‘qligini tekshirish va himoya erga ulagichini o‘rnatishda 
erdagi ulagich simiga (tushirilgan erga ulagichga) tegish mumkin emas. 
1000 V dan yuqori kuchlanishni ko‘rsatuvchi gazorazryadli indikator 
lampali asboblar.
1000 V gacha va undan yuqori kuchlanish ko‘rsatgichlariga qo‘yilgan umumiy 
texnik talablar, «Elektr uskunalarini ishlatishda xavfsizlik texnikasi 
qoidalari» da keltirilgan. Elektr uskunalarda kuchlanish bor ѐki yo‘qligini 
aniqlashga mo‘ljallangan ko‘rsatkichlar, qo‘lda olib yuriladigan kuchlanish
ko‘rsatgichlaridir. Kuchlanish ko‘rsatgichlarining ishlashi, gazorazryadli indikator 
lampadan sig‘im toki o‘tganda ѐnish jaraѐniga asoslangan. Kuchlanish ko‘rsatgichi 
ishchi, izolyasiyalovchi qismlar va dastakdan tashkil topgan. Ishchi qismga uchlik-
kontakt, gazorazryadli lampa va kondensatorlar kiradi. Izolyasiyalovchi qism 
ishchi qism bilan dastak oralig‘ida joylashgan bo‘lib, bir necha elementdan 
yasalgan bo‘lishi mumkin. Teleskopik konstruksiyalarni ishlatishga ham 
ruxsat beriladi. 

Download 6,08 Mb.