3) suyak to‘qimalari, qo‘l terisi elka, boldir tovonlar:
A toifasiga kiradigan ishchilaming muhim xavfli a’zolarining ichki
va tashqi nurlanishda yo‘l qo‘yiladigan dozasi quyidagicha:
12-jadva
Ochiq holda ishlatilganda ichdan nurlantirish xavfi bo‘lgan radioaktivmoddalar
besh guruhga bo‘linadi:
A
-nihoyatda yuqori nurlanish aktivligiga ega bo‘lgan izotoplar;
B
-yuqori nurlanish aktivligiga ega bo‘lgan izotoplar;
D
-o‘rtacha nurlanish aktivligiga ega bo‘lgan izotoplar;
E
-kichik nurlanish aktivligiga ega bo‘lgan izotoplar;
F
-nurianish aktivligi juda kam bo‘lgan izotoplar.
Radioaktiv moddalar bilan ochiq holda ishlaganda ularning zararli nurlanish
aktivligiga qarab uch sinfga bo‘linadi. Zararli nurlanish aktivligi bo‘yicha III
sinfga mansub moddalar bilan kimyo laboratoriyalarida ishlash mumkin. I va II
sinf moddalar bilan esa maxsus jihozlanganva ma’lum sanitariya-gigiena va texnik
talabga javob beradigan xonalarda ish olib borish tavsiya etiladi.
III sinf
moddalarni ishlatganda ba’zi bir engil operatsiyalarni ish stolida, asosan, maxsus
shamollatiladigan shkaflarda bajariladi. I va II sinf radioaktiv moddalar bilan
ishlash asosan shamollatiladigan shkaflarda yoki maxsus bokslarda amalga
oshiriladi.
Radioaktiv moddalar bilan ishlaganda, radioaktiv
modda zarralari ish joylarini,
odamning qo‘llari va boshqa ochiq tana qismlariga o‘tirib qolishi, havo muhitiga
o‘tib qolishi va u erda radioaktiv nurlanish manbalari hosil qilishi mumkin.
SHuningdek, bu radioaktiv changsimon moddalar nafas yo‘llari yoki teri orqali
organizm ichki a’zolariga kirib qolishi mumkin.
Terining nurlanish dozasini katta aniqlik bilan hisoblash imkoniyatlari bor.
Buning uchun ish bajarilayotgan zonaning zararianish darajasi aniqlanadi. Bunda
ishlatilayotgan moddlaning aktivligi va zararlangan yuzaning kattaligi hisobga
olinadi.
Ichdan nurlanish dozasini hisoblash ancha qiyin, chunki
u bir qancha omillaiga
bog‘liq. Teri, shaxsiy muhofaza aslahalari va xonalar ishchi yuzalarining
yo‘lqo‘yiladigan zararianish darajasi aniqlanmaydi.
Bular radioaktiv moddalar bilan ishlashda orttirilgan tajribalarga asoslangan
sanitariya qoidalarida belgilanadi.
