Px;font-family: Times New Roman,Bold;color:#000000;}

3) suyak to‘qimalari, qo‘l terisi elka, boldir tovonlar: 
A toifasiga kiradigan ishchilaming muhim xavfli a’zolarining ichki 
va tashqi nurlanishda yo‘l qo‘yiladigan dozasi quyidagicha: 
12-jadva 
Ochiq holda ishlatilganda ichdan nurlantirish xavfi bo‘lgan radioaktivmoddalar 
besh guruhga bo‘linadi: 
A
-nihoyatda yuqori nurlanish aktivligiga ega bo‘lgan izotoplar; 
B
-yuqori nurlanish aktivligiga ega bo‘lgan izotoplar; 
D
-o‘rtacha nurlanish aktivligiga ega bo‘lgan izotoplar; 
E
-kichik nurlanish aktivligiga ega bo‘lgan izotoplar; 
F
-nurianish aktivligi juda kam bo‘lgan izotoplar. 
Radioaktiv moddalar bilan ochiq holda ishlaganda ularning zararli nurlanish 
aktivligiga qarab uch sinfga bo‘linadi. Zararli nurlanish aktivligi bo‘yicha III 
sinfga mansub moddalar bilan kimyo laboratoriyalarida ishlash mumkin. I va II 
sinf moddalar bilan esa maxsus jihozlanganva ma’lum sanitariya-gigiena va texnik 
talabga javob beradigan xonalarda ish olib borish tavsiya etiladi. III sinf 
moddalarni ishlatganda ba’zi bir engil operatsiyalarni ish stolida, asosan, maxsus 
shamollatiladigan shkaflarda bajariladi. I va II sinf radioaktiv moddalar bilan 
ishlash asosan shamollatiladigan shkaflarda yoki maxsus bokslarda amalga 
oshiriladi.
Radioaktiv moddalar bilan ishlaganda, radioaktiv modda zarralari ish joylarini, 
odamning qo‘llari va boshqa ochiq tana qismlariga o‘tirib qolishi, havo muhitiga 
o‘tib qolishi va u erda radioaktiv nurlanish manbalari hosil qilishi mumkin. 
SHuningdek, bu radioaktiv changsimon moddalar nafas yo‘llari yoki teri orqali 
organizm ichki a’zolariga kirib qolishi mumkin. 

Terining nurlanish dozasini katta aniqlik bilan hisoblash imkoniyatlari bor. 
Buning uchun ish bajarilayotgan zonaning zararianish darajasi aniqlanadi. Bunda 
ishlatilayotgan moddlaning aktivligi va zararlangan yuzaning kattaligi hisobga 
olinadi.
Ichdan nurlanish dozasini hisoblash ancha qiyin, chunki u bir qancha omillaiga 
bog‘liq. Teri, shaxsiy muhofaza aslahalari va xonalar ishchi yuzalarining 
yo‘lqo‘yiladigan zararianish darajasi aniqlanmaydi. 
Bular radioaktiv moddalar bilan ishlashda orttirilgan tajribalarga asoslangan 
sanitariya qoidalarida belgilanadi. 

Download 6,08 Mb.