apparatlarga (avtomatlar, rubilniklar, o‘chirgichlar) «ULANMASIN! ODAMLAR
ISHLAMOKDA!» deb yozilgan plakatlar osilgan bo‘lishi shart.
Avtomatlari, rubilniklari va o‘chirgichlari bo‘lmagan 1000 V gacha
kuchlanishli ulamalarda plakatlar saqlagichlar olib qo‘yilgan joylarga osiladi.
Tezkor shtangalar bilan boshqariladigan ajratgichlarda plakatlar to‘siqlarga,
bir qutbli ajratgichlarda esa har bir ajratgichning uzatmasiga osiladi. KTQda
plakatlar ushbu Qoidalarning
243
va
244-bandlariga
muvofiq osiladi.
Ajratgichlarning pnevmatik uzatmalarida havoni to‘sadigan surilma
qopqoqlarga «OCHILMASIN! ODAMLAR ISHLAMOQDA!» deb yozilgan
plakat osiladi.
HLda yoki KLda ish bajarish uchun o‘chirilgan ajratgichlarning
uzatmalariga ishlayotgan brigadalarning sonidan qat’i nazar bitta «ULANMASIN!
LINIYADA ISH BAJARILMOQDA!» deb yozilgan plakat osilgan bo‘lishi shart.
Bunday plakat ish joylarini tayyorlashga farmoyish
beruvchi va tarmoqda
ishlayotgan brigadalarning sonini hisobga oluvchi xodimning ko‘rsatmasi bo‘yicha
osiladi va echiladi.
Kuchlanish ostida qolgan tok o‘tkazuvchi qismlarni vaqtinchalik to‘sish
uchun yog‘ochdan yoki boshqa izolyasion materiallardan yasalgan shchitlar,
shirmalar, ekranlar va boshqalar ishlatilishi mumkin.
Kuchlanishni olmasdan qo‘yiladigan vaqtinchalik to‘siqlardan tok
o‘tkazuvchi qismlargacha bo‘lgan masofa ushbu Qoidalarga
2-ilovada
ko‘rsatilgan
masofadan kam bo‘lmasligi shart. 6 — 10 kV kuchlanishli elektr qurilmalarida,
zarur bo‘lganda, bu masofa 0,35 m gacha kamaytirilishi mumkin.
Vaqtinchalik to‘siqlarga «TO‘XTA! KUCHLANISH!» deb yozilgan yoki
mos xavfsizlik plakatlari mahkamlangan bo‘lishi shart.
6 — 15 kV kuchlanishli elektr qurilmalarida tok o‘tkazuvchi qismlarni
to‘sqichlar bilan to‘sishning iloji bo‘lmagan holda o‘chirilgan va kuchlanish ostida
qolgan tok o‘tkazuvchi qismlar orasiga (masalan, o‘chirilgan ajratgichning
kontaktlari orasiga) izolyasiyalovchi qoplagichlarni qo‘llashga ijozat beriladi. Bu
izolyasiyalovchi qoplagichlar kuchlanish ostidagi tok o‘tkazuvchi qismlarga tegib
turishi mumkin.
Izolyasiyalovchi qoplagichlarni o‘rnatish va olishni IV va III guruhga
mansub ikki kishi (ulardan biri navbatchi yoki tezkor ta’mirlovchi xodimlardan)
dielektrik qo‘lqoplar va izolyasiyalovchi shtangalar
yoki ombirlardan foydalanib
bajarishi shart.
Ish joyi bilan chegaradosh kameralar, shkaflar va panellarning to‘siqlariga
«TO‘XTA! KUCHLANISH!» deb yozilgan plakatlar osilgan bo‘lishi shart.
OTQda erda turib, poydevorlarga va alohida konstruksiyalarga o‘rnatilgan
uskunalarda ishlar bajarilganda ish joyi o‘simlik yoki sintetik tolalardan qilingan
kanatlar, arqonlar yoki shnurlar bilan (o‘tish uchun joy qoldirilib) to‘silgan
bo‘lishi, to‘silgan maydon ichiga qaratib to‘siqlarga «TO‘XTA! KUCHLANISH!»
deb yozilgan plakatlar osilgan bo‘lishi shart.
Arqonlarni osish uchun ish joyi zonasiga kirmagan konstruksiyalardan, ular
o‘ralgan maydondan tashqarida qolish sharti bilan foydalanishga ruxsat etiladi.
Liniya (HL) ajratgichlaridan tashqari butun OTQdan kuchlanish olinganda
ajratgich o‘rnatilgan tuzilmalar arqonlar bilan to‘silib, to‘silgan maydondan
tashqariga qaratib «TO‘XTA! KUCHLANISH!» deb yozilgan plakatlar osilgan
bo‘lishi shart. OTQning ikkilamchi zanjirlarida farmoyish bo‘yicha ishlar
bajarilganda ish joyini to‘sish talab qilinmaydi.
HL va KLdan tashqari elektr qurilmalarida tayyorlangan ish joylariga
«SHU ERDA ISHLANSIN!» deb yozilgan plakat osilgan bo‘lishi shart.
OTQda ish joyidan u bilan chegaradosh, kuchlanish ostida bo‘lgan
uchastkalargacha borish mumkin bo‘lgan konstruksiya uchastkalarida yaqqol
ko‘rinadigan «TO‘XTA! KUCHLANISH!» deb yozilgan plakatlar o‘rnatilgan
bo‘lishi shart. Bu plakatlarni III guruhga mansub ta’mirlash
xodimi ishga
qo‘yuvchi rahbarligida o‘rnatishi mumkin.
YUqoriga chiqishga ruxsat etilgan konstruksiyalarga chegaradosh bo‘lgan
konstruksiyalarning pastki qismida «CHIQMA! O‘LDIRADI!» deb yozilgan
plakat osilgan bo‘lishi shart.
Ishlarni bajarish uchun yuqoriga chiqishga ruxsat etilgan statsionar
narvonlarga va konstruksiyalarga «SHU ERDAN CHIQILSIN!» deb yozilgan
plakat osilgan bo‘lishi shart.
Ish to‘liq tugamaguncha ish joylarini tayyorlash paytida qo‘yilgan
plakatlar va to‘siqlarni olib tashlash yoki boshqa erga ko‘chirish taqiqlanadi.
Nazorat savollari:
1.«ULANMASIN! ODAMLAR ISHLAMOKDA!» deb yozilgan
plakatlar qayerlarga osiladi?
2.«TO‘XTA!
KUCHLANISH!» deb yozilgan plakatlar
qayerlarga osiladi?
3.«SHU ERDA ISHLANSIN!» deb yozilgan plakat qayerlarga
osiladi?
4.«CHIQMA! O‘LDIRADI!» deb yozilgan plakat qayerlarga
osiladi?
