|
Elektr tokidan zararlanishlarning yuzaga kelishiBog'liq cd883c79-a213-43a7-8439-ed35aa505978
Elektr tokidan zararlanishlarning yuzaga kelishi
Elektr tokidan to‘g‘ri foydalanish insonning hayot faoliyati xavfsizligini
ta’minlaydi. Elektr tokidan noto‘g‘ri foydalanish oqibatida kelib chiqadigan zararli
tomonlari juda xunuk holatlarga olib kelishi mumkin. Bunda insonga ta’sir etuvchi elektr
tokining inson tanasidagi harakatlanib turuvchi qon, terining tuz eritmali namligi, turli
shilliq qavatlar orqali harakatlanishlarini tushunib etish kerak. Bilish lozimki, insonga
elektr tokining ta’sir etishi natijasida organizmdagi me’yoriy faoliyat buziladi, miya
to‘qimalari, asab tizimlari, nafas olish tizimlari va yurak ishdan chiqishi kuzatiladi.
Elektr xavfsizligi yo‘nalishi bo‘yicha shuni ta’kidlash lozimki, o‘quv laboratoriya
xonalari uchun qo‘llaniladigan past kuchlanishli(42 V gacha) elektr tokidan
foydalanishda ham bir kishi yakka tartibda ishlashiga yo‘l qo‘yilmaydi. Buning asosiy
sababi shundaki, biror xatolikka yo‘l qo‘yiladigan bo‘lsa, kuzatuvchi kishi bunga qarshi
chorani belgilashi zarur.
Elektrdan jarohatlanishlar yuzaga kelishining asosiy sabablari quyidagilardan
iborat:
-Elektr qurilmalari izolyasiyalangan o‘tkazgich(sim)lar izolyasiyasi eskirib, emirilib,
qisqa tutashib qolishi, korpus yoki elektromotorga me’yoridan ortiqcha kuchlanishlar
ulanib qolishi;
-Elektr dastgohlaridagi avtouzgichlarning buzilib qolishi va buni o‘z vaqtida hisobga
olmaslik;
-1000 V dan yuqori kuchlanish hisobiga ishlovchi elektr qurilmalarida ishlovchi kishi
bilan elektr qurilmasi o‘rtasida elektr yoy yuzaga kelishi. Bular oldindan ishchiga
ma’lum qilinishi, tok kattaligiga qarab ishchi va elektr qurilma oraliq masofasi - 15 kV da
0,7 metr, 220 kV da 3 metr bo‘lishligi saqlanishi zarur;
-er sirtiga tok o‘tkazuvchi simlarning tegib qolishi natijasida qadam kuchlanishlarining
paydo bo‘lib qolishi;
-Elektr dastgohlarini noto‘g‘ri montaj qilish;
-Elektr dastgohlarga ularning texnik pasportida ko‘rsatilgan elektr tokidan yuqori
kattalikdagiga ulash;
-mehnat sharoitlari bo‘yicha xonadagi namlikning ortib ketishi;
-ishchining mas’uliyasizligi, nazoratning susayishi, xavfsizlik texnikasi qoidalarining
buzilishi;
-himoya vositalarining eskirib qolishi yoki dielektrik xossalarining kamayib ketganligi va
shu kabi ishni tashkil etishdagi kamchiliklar.
Elektr tokidan zararlanishlar miqdorini kamaytirish uchun korxona ishchilari
ongiga yuqoridagi tushunchalarni singdirish kerak.
|
| |
