Px;font-family: Times New Roman,Bold;color:#000000;}




Download 6,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet99/199
Sana15.05.2024
Hajmi6,08 Mb.
#236514
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   199
Bog'liq
cd883c79-a213-43a7-8439-ed35aa505978

 
 
Elektr tokidan shikastlanish oldini olishda texnik chora va individual himoya vositalari 
Elektr tokidan himoyalanishda ishlatiladigan texnikaviy chora va himoya 
vositalari: tok o‘tkazuvchi qismlar(ishchi, qo‘shimcha, kuchaytirilgan, ikkilamchi va 
hok.); himoya uchun erga ulash, nollash; potensiallarni to‘g‘rilash; kuchsiz kuchlanish; 
elektr 
manbaining 
taqsimlanishi; 
himoya 
o‘chirgichi; cheklovchi qurilma; 
ogohlantiruvchi signalizatsiya, blokirovka, xavfsizlik belgilari, himoya vositalari, 
saqlovchi moslamalar va hokazo. 
Elektr xavfsizligi talablariga ko‘ra har bir korxonada elektr toki uchun alohida 
transformatordan foydalanish zarur. Agar transformator korxona binosi tashqarisida 
(hovlidan tashqarida) bo‘lsa, u balandiligi kamida 1200 mm bo‘lgan himoya 
panjaralari(to‘siqlari) bilan jihozlangan bo‘lishi kerak. Bu bilan inson hayoti, hamda 
transformatoming o‘zi turli shikastlanishlardan saqlanadi.
 
Transformator, taqsimlash va yurgizish qurilmalari tegishli yozuvlar bilan 
ta’minlangan bo‘lishi zarur. 
Har bir dastgoh va qurilmalar ishlatilishidan oldin ularning izolyasiyalari 
qarshiliklari 1000 va 2500 megommetr bilan tekshirib ko‘riladi. Agar 1000 V gacha 
kuchlanishda ishlaydigan elektr qurilmalaridagi ikkita saqlovchi qurilma orasidagi 
qarshilik 0,5 MOm bo‘lsa, qoniqarli bo‘lib hisoblanadi. Bu tekshiruv yuqori xavfli holat 
uchun yiliga bir marta, alohida xavfli holat uchun yiliga ikki marta o‘tkaziladi va natija 
tekshiruv varaqasida bayon etib qo‘yiladi.
Elektr dastgoh(stanok) va qurilmalarini ortiqcha tokdan va qisqa tutashuvdan 
himoya etish maqsadida eruvchi saqlagichdan, issiqlik relesidan, maksimal tok relesidan 
foydalaniladi. Kalibrlanmagan (tekshirib ko‘rilmagan) saqlagichlardan foydalanish 
mumkin emas. 
Elektr tokini ulash, elektr ta’mirlash va elektr xavfsizligi maqsadlarida quyidagi 
himoya vositalaridan foydalaniladi (6-rasm): 
 
29-rasm. Izolyasiyalangan himoya vositalari elektr tukidan himoyalanish uchun
1-izolyasiyali ombir, 2-dielektrik qo‘lqop, 3-izolyasiyali kleshi, 4-dielektrik bota,
5-izolyasiyali taglik, 6-dielektrik gilam, 7-dielektrik kalish
Har qanday izolyasiyalangan himoyalash qurilmalari (taglikdan tashqari) davriy 
ravishda 50 Gs chastotali o‘zgaruvchan elektr toki yordamida davriy ravishda tekshirib 


turiladi. 1000 V gacha bo‘lgan elektr qurilmalari uchun himoyalash qurilma va 
vositalarining sinov muddati hamda sinab ko‘rilgan kuchlanish kattaligi GOST 12.2.007-
75 «Mehnat xavfsizligi standart tizimlari. Elektrotexnik mahsulotlar. Xavfsizlikning 
umumiy talablari» bo‘yicha belgilab boriladi. 
SHunga binoan individual himoya vositalari, ya’ni dielektrik qo‘lqoplar 3,5 kV 
kuchlanishda har 6 oyda bir marta, rezinali dielektrik kalishlar yilda bir marta, rezinali 
dielektrik gilamcha har ikki yilda bir marta tekshirib, sinovdan o‘tkazib turiladi. Bu 
tekshiruvni kim tomonidan, qachon o‘tkazilganligi va tegishli himoya vositasi kaysi 
davrga qadar yaroqli hisoblanishi, shu bilan birga qaysi laboratoriya tekshirgan va sinov 
o‘tkazganligi bevosita shu himoya vositasining o‘ziga yozib qo‘yiladi.
 
Bu tadbirlar va qo‘llaniladigan himoya vositalarining o‘z vaqtida ishlatilishi 
elektrdan jarohatlanish va baxtsiz hodisalarning kelib chiqmasligiga asos bo‘la oladi. 

Download 6,08 Mb.
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   199




Download 6,08 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Px;font-family: Times New Roman,Bold;color:#000000;}

Download 6,08 Mb.
Pdf ko'rish