Aholining salomatlik darajasini baholashda proporsionallik usullaridan

211 
tanlangan hududning vaqt oralig‘idagi aholi salomatligini ASI (“aholi salomatligi indeksi”) 
umumlashgan ko‘rsatkich bo‘yicha baholash qaraladi. Ushbu modelda ASI sifatida quyidagi 
ifoda bilan hisoblanadigan kattalik qabul qilinadi: 
В
А
В
С
С
В
А
В
А
С
С
ASI







2
2
, 
bu yerda 
.
K
N
Q
K
N
Q
K
N
В
,
K
N
A
иў
иў
ўкк
ўкк
ўкк
бк
бк
бк
тг
тг





Ифодада келтирилган параметрлар қуйидаги мазмунга эга: 
тг
N
- тирик туғилган гўдаклар сони; 
тг
K
- тирик туғилган гўдак муҳимлигини аниқловчи вазн коэффициенти; 
бк
N
- ёш болаларнинг умумий касалланиши (қайд қилинган); 
бк
K
- yosh bolalar umumiy kasalligining muhimlik darajasini aniqlovchi vazn 
koeffitsiyenti; 
бк
Q
- yosh bolalar kasalliklarini qayd qilish qamrovinining nisbiy kattaligi; 
ўкк
N
- o‘smirlar va kattalar umumiy kasallanishi (qayd qilingan); 
ўкк
K
- o‘smirlar va kattalar umumiy kasallanishi muhimligini aniqlovchi vazn 
koeffitsiyent; 
ўкк
Q
- o‘smirlar va kattalar kasalliklarini qayd qilish qamrovinining nisbiy kattaligi; 
иў
N
- vafot etgan individuumlar soni; 
иў
K
- vafot etgan individuum muhimligini aniqlovchi vazn koeffitsiyenti; 
С
- 
АСИ
ўртача қиймати (одатда 0.5 тенг); 
Agar 
С
АСИ

bo‘lsa, bu holat aholi salomatligining o‘rtacha holati deb nomlanadi. 
АСИ
o‘rtacha qiymati aholining tug‘ilish hisobiga o‘sishi, hamda kasallanish va o‘limlar 
hisobiga kamayishining tengligini anglatadi. 
Tanlangan aholi hududining 




1
,
1

n
T
T
n
yillar oralig‘i uchun 
АСИ
qiymatlarini 
hisoblash orqali mazkur hududdagi aholi salomatligining dinamikasini kuzatish mumkin 
bo‘ladi. 
Ilmiy tadqiqot natijalari ko‘rsatkichining umumlashgan bahosini hisoblash. 
Tashkilotning ilmiy – texnik potensiali uning olimlari va mutaxassislar mehnatini natijasi 
va, birinchi navbatda, ilmiy-texnik ishlanmalarning natijaviyligi bilan aniqlanadi. Ilmiy 
nashrlarga murojaatlarning tahlil natijalari “samarali mehnat” tushunchasini aniqlab 
beruvchi parametrlardan biri sifatida xizmat qilishi mumkin. Chunki ilmiy ishga murojaat, 
ishning keyingi tadqiqotlarga ta’sirini belgilovchi meyordir. Bu meyorni alohida bir 
olimning yoki jamoaning tahli qilinayotgan ilmiy yo‘nalishning rivojlanishiga ta’sir qilish 
darajasini ko‘rsatuvchi omil deb qarash kerak bo‘ladi. 
Ish samaradorligini aniqlab beruvchi parametrlardan yana biri ilmiy tadqiqot 
natijalaridan ilmiy hisobotlar va dissertatsiyalarda qo‘llanishi (foydalanganlik) haqidagi 
ma’lumotlar xizmat qilishi mumkin. 
Ilmiy tadqiqot natijalariga murojaatlar va unga bo‘lgan talablarni tahlili ilmiy tadqiqot 
natijalarini baholashning I umumlashgan ko‘rsatkichini keltirib chiqarish imkonini berdi: 
t
t
P
R
I

, 
Bu yerda P – t vaqt oralig‘ida olingan ilmiy ishlar natijalari miqdori (hisobotlar va 
dissertatsiyalarda aks ettirilgan), R - ilmiy jamoalarning T vaqt oralig‘idagi nashr qilingan 
ishlarga aks ta’siri. 

212 
Xuddi shunday ilmiy ishlarga murojaatning boshqa shakllari uchun ham umumlashgan 
bahoni keltirib chiqarish mumkin. 
Dastur kodi: import numpy as np 
import math 
import random 
from tkinter import * 
from tkinter import filedialog 
from functools import partial 
w1 = Tk() 
w1.title('My app') 
w1.geometry('1000x700') 
def ochish(): 
w1.filename = filedialog.askopenfilename(title="fileni tanlash", filetypes=(("csv 
files","*.csv"),("all files","*.*"))) 
w1.destroy() 
Button(w1,width=10, text='fileni tanlash', bg="red", command=ochish).grid(row=0, 
column=0) 
w1.mainloop() 
fayl = w1.filename 
xy=np.loadtxt(fayl, delimiter=';', dtype=str) 
n,m=np.shape(xy) 
nat=xy[0:m,:7] 
x1=xy[0:2,:] 
xy=xy[2:,:] 
x=xy[:,2:] 
b=True 
t=float(x1[0][1]) 
if ((t==0) or(t==1)): 
x=xy[:,1:] 
b=False 
if b: 
nat=np.delete(nat,1,0) 
nat=np.delete(nat,1,0) 
nat=np.delete(nat,1,0) 
nat[:,1]=x1[1:,0:-1] 
else: 
nat=np.delete(nat,1,0) 
nat=np.delete(nat,1,0) 
nat[:,1]=x1[1:,1:-1] 
n,m=np.shape(x) 
m=m-1 
x=x.astype(float) 
#print(x) 

Download 15,84 Mb.