|
Ушбу норматив ҳужжатда қуйидагилар ўз ифодасини топган
|
| bet | 10/55 | | Sana | 11.01.2024 | | Hajmi | 1,47 Mb. | | #135073 |
Bog'liq УМК.ЛогистикаУшбу норматив ҳужжатда қуйидагилар ўз ифодасини топган:
халқаро авиаташувлар таърифи;
авиаташувчилар томонидан ҳавода йўловчи ва багаж ташиш тартиби;
ташиш шартномасини тасдиқловчи асосий ташиш ҳужжатлари;
ташувчининг жавобгарлиги тартиби;
ушбу конвенцияга давлатларнинг қўшилиши тартиби1.
Кейинчалик Варшава конвенцияси 1955 йилги Гаага баённомаси, 1971 йилги Гватемала баённомаси ва 1975 йилги Монреал баённомаси билан киритилган қўшимча ва ўзгартиришлар орқали ривожлантирилди.
Йўловчининг ўлими ёки унинг соғлиғига шикаст етказилганлиги, багажнинг йўқотилганлиги ва шикастланганлиги учун ташувчининг жавобгарлиги тўғрисидаги қоида Варшава конвенциясига киритилган муҳим банд ҳисобланади. Ушбу ҳужжатга биноан, халқаро рейсларда йўловчининг ҳаёти ва соғлиғи учун ташувчининг жавобгарлиги аксарият ҳолларда 10 000 (10 минг) АҚШ доллари билан чегараланади.
Багажнинг йўқотилганлиги ва шикастланганлиги учун ташувчининг жавобгарлиги аксарият халқаро ташувларда (шу жумладан халқаро ташувнинг ички қисмларида) рўйхатдан ўтказилган багажнинг 1 килограмми учун 20 АҚШ доллари ҳамда ҳар бир йўловчининг рўйхатдан ўтказилмаган багажи учун 400 АҚШ долларини ташкил этади.
Фуқаро авиацияси халқаро ташкилоти – ИCАО (Интернатионал Cивил Авиатион Организатион)(2003 йил 4 ноябрда кучга кирган Монреал конвенцияси 1999 йилда доирасида тузилган) авиаҳалокатлардан жабр кўрган шахслар ва уларнинг қариндошларига тўловлар бўйича Варшава конвенциясида белгиланган лимитларни бекор қилди. Боз устига, ушбуа конвенция жавобгарликнинг икки даражали тизимини амалга жорий этди. Биринчи даражада, Суғурта ҳодисаси юз бергани заҳоти, авиакомпания (ёки унинг Суғурталовчиси) жабр кўрган ҳар бир кишига, ҳатто ташувчининг айби исботланмаган бўлса ҳам, тахминан 135 000 (135 минг) АҚШ доллари тўлаши лозим. Бордию авиакомпания ҳодисада айбдор деб топилса, жавобгарликнинг иккинчи даражаси амалга киритилади ва унда зарарни қоплаш бўйича тўланадиган товон пули суммаси чегараланмайди. Ташувчининг йўловчилар багажини йўқотганлик учун жавобгарлиги ҳам оширилди.
Монреал конвенцияси кучга кирган пайтгача уни 31 давлат имзолади (Барбадос, Бахрейн, Белиз, Ботсвана, Македония, Гресия, Иордания, Камерун, Канада, Кения, Кипр, Колумбия, Қувайт, Мексика, Намибия, Нигерия, Янги Зеландия, Танзания, Бирлашган Араб Амирликлари, Панама, Парагвай, Перу, Португалия, Руминия, Сурия, Словакия, Словения, АҚШ, Чехия Республикаси, Эстония, Япония). Янги ҳужжатга Ўзбекистон расман қўшилгани йўқ, шу сабабли мамлакатимизда халқаро авиаташувларни амалга оширишда Варшава конвенцияси амал қилади.
Шунга қарамай, айрим ташувчилар, айниқса, хусусий ташувчилар халқаро стандартларнинг янги қоидаларига мувофиқ ўз ҳаражатлари моддаларини ошира бошладилар. Табиийки, бунга фақат кўпроқ кафолатлар бера оладиган ва самолётларни 750 млн. – 1 млрд. АҚШ долларга Суғурта қиладиган молиявий жиҳатдан барқарор ва йирик авиакомпанияларгина қодир. Қолган компаниялар ҳукумат қарорларини бажариши шарт.
Кўпгина экспертларнинг фикрича, Ўзбекистон юқорида кўрсатилган конвенцияга яқин келажакда албатта қўшилади, чунки ушбу жараённинг кечга сурилиши миллий авиакомпаниянинг халқаро бозордаги мавқени пасайишига олиб келади. Ўзбекистон фуқаролари кам ҳаво кемаси бортидаги нохуш ҳодисалар учун кўпроқ товон тўлайдиган чет эл ташувчилари хизматларидан фойдаланишни маъқул кўришлари мумкин. Бундан ташқари, халқаро учишлар қабул қилинган халқаро нормативларга риоя қилишни талаб этганлиги учун конвенцияга имзо чеккан мамлакатларнинг авиацияни бошқариш идоралари кўрсатилган ҳужжатни ҳали имзоламаган давлатлардан самолётларни ўз ҳудудига киритмаслик ҳуқуқига эга. Масалан, шовқинни чегаралаш билан боғлиқ ҳолларда шундай бўлган: шовқинни кучли самолётларнинг учишини чегараловчи халқаро стандартларни қабул қилган мамлакатлар Россиянинг самалётларини ўз аэропортларига киритмади, иқтисодий ҳолатини ҳисобга олиш ниятида эмас эканликларини намойиш этдилар.
|
| |
